ॐ
Духовные и священные
писания Востока
Канал сайта на YouTube
Главная
Сатья Саи Баба
Книги
Книги Сатьи Саи Бабы
Компиляции и беседы
Книги о Сатье Саи Бабе
Лекции
"Шива-Шакти", 1963 г.
"Откровение", 17 мая 1968 г.
"Почему Я воплощаюсь"
"Кто такой Сатья Саи?"
ещё 250 лекций...
Статьи
Фотографии
Аудиозаписи
Шри Ганапати Сатчидананда
Мата Амританандамайи
Кришна
Бхагавад-гита
Ану-гита
Уддхава-гита
Шива-Шакти
12 джйотирлингамов
Шива-сутра (о йоге)
Деви-махатмья
Даттатрея
Шешадри Свамигал
Свами Бхагавати Сиддхар
Джамана Гири
О сайте
Индуизм
Индийская философия
Том I
1. Введение
Часть I. Ведийский период
2. Гимны Ригведы
3. Переход к упанишадам
4. Философия упанишад
Часть II. Эпический период
5. Материализм
6. Плюралистический реализм джайнизма
7. Этический идеализм раннего буддизма
8. Эпическая философия
9. Теизм Бхагавадгиты
10. Буддизм как религия
11. Школы буддизма
Том II
Часть III. Шесть систем брахманизма
1. Введение
2. Логический реализм системы ньяя
3. Атомистический плюрализм вайшешики
4. Система санкхья
5. Система йога Патанджали
6. Пурва-миманса
7. Веданта-сутра
8. Адвайта-веданта Шанкары
9. Теизм Рамануджи
10. Шиваитский, шактистский и поздний вишнуистский теизм
11. Заключение
Санскрит
Словарь санскрита
Сравнение санскрита и русского языка
Гиты
Бхагавад-гита (Кришна)
Ану-гита
Уддхава-гита
Рама-гита (Рама)
Авадхута-гита (Даттатрея)
Аштавакра-гита
Шива-гита (1, 6 и 7 главы)
Дживанмукта-гита
Видья-гита
ещё...
Сутры
Брахма-сутра (Веданта-сутра)
"Йога-сутра" Патанджали
Шива-сутра
Бхакти-сутра Шандильи
Бхакти-сутра Нарады
Пураны и итихасы
"Мистерии Бхагавата-пураны"
"Гаруда-пурана-сародхара"
"Вишну-пурана" (1-ая книга)
Рамаяна
Йога Васиштха
Трипура-рахасья
Мантры Гаятри, mp3
Пуджи (богослужения)
Веды
Ригведа
Мандала I
Мандала II
Мандала III
Мандала IV
Мандала V
Мандала VI
Мандала VII
Мандала VIII
Мандала IX
Мандала X
Атхарваведа (7 книг из 20)
Мандала I
Мандала II
Мандала III
Мандала IV
Мандала V
Мандала VI
Мандала VII
Веды и вегетарианство
Упанишады
Айтарея
Брихадараньяка
Иша (Ишавасья)
Тайттирия
Катха
Чхандогья
Кена
Мундака
Мандукья
Прашна
Каушитаки
Шветашватара
Майтраяни
Йогакундалини
Йогататтва
Шандилья
Джабала
ещё... (101 упанишада)
108 Upanishads
Медитация
Руководство по медитации
"Наука медитации"
"Йога-сутры" Патанджали
Что такое медитация
"Медитации" Дж. Кришнамурти
Свами Вивекананда "Раджа-йога"
"Крийя-йога" Парамахамсы Харихарананды
Йог Рамачарака "Основы миросозерцания..."
"Манифест эволюции"
ЭЭГ-медитация
ещё...
Руководство по медитации
Аюрведа
Узнайте свой тип тела
Тест доши онлайн
Черты типа тела (доши)
Дисбалансы дош
Подтипы дош
Планирование диеты
Выбор пищи
Токсичные сочетания
Роль вкуса
Вкусовой процесс
Пищевая таблица
Принципы аюрведы
Панчамахабхуты
Три доши
Три гуны
Агни (огонь)
Дхату
Малы
Диагностика
Диагностический процесс
Десятигранная проверка
Диагностика по пульсу
Панчакарма
Основные принципы
Три стадии
Основная стадия
Продолжительности стадий
ещё...
"Гармония через вегетарианство"
Фото Индии
Андаманы
Андхра-Прадеш
Путтапарти
Прашанти Нилаям
Тирупати
Шришайлам
Лепакши
Кадири
ещё...
Бихар
Бодхгая
Наланда
Гуджарат (и Диу)
Дварка (Дварака)
Джунагарх (Джунагадх)
Нагешвар
Сомнатх
Порбандар
Диу
ещё...
Дели
Храм Лотоса (бахаи)
Мэйн базар (Main Bazaar)
Маджну-ка-тила
Бирла-мандир
Коннаут-плэйс
Ворота Индии (India Gate)
Кутаб-минар
Красный форт
Делийское метро
Парламент Индии
ещё...
Джамму и Кашмир
Шринагар
Розабал
Хазратбал
Озеро Дал
Дорога из Патанкота
Дорога в Каргил
Каргил
Дорога в Мулбек
Образ Майтрейи в Мулбеке
Дорога в Ламаюру
Ламаюру
Дорога в Алчи
Алчи
Ликир
Храм Майтрейи в Басго
Нимму, реки Инд и Занскар
Лех
Шанти-ступа в Лехе
Учение Далай-ламы в Чогламсаре
Дорога на Кхардунг-ла
Дорога в Кейлонг
Монастырь Тикси
Монастырь Хемис
Перевал Кхардунг-ла
Дорога в Дискит
Дискит
Хундер
ещё...
Западная Бенгалия
Колката (Калькутта)
Дарджилинг
Карнатака
Майсур
Авадхута-Датта-питам
Храм Чамундешвари
Статуя быка Нанди
Дворец махараджи
Зоопарк
Шрирангапатна
Саи-амрита
Бангалор
Ашрам Саи "Бриндаван"
Статуи Шивы и Ганеши
Байлакуппе (Билакуппе)
Ганагапур и Гулбарга
Хампи
Гокарна
Храм Махабалешвар
Храм Ганапати
ещё...
Мурудешвар (статуя Шивы)
Водопады Джог (292 м)
Керала
Тривандрам (Тируванантапурам)
Амритапури (ашрам Аммы)
Лаккадивские острова
Мадхья-Прадеш
Кхаджурахо
Орчха (Орча)
Махараштра
Мумбай (Бомбей)
Аджанта
Эллора
Орисса
Конарк (Храм Солнца)
Бхубанешвар
Пури
Пенджаб
Амритсар
Пудучери (Пондичери)
Раджастхан
Джайпур
Хава-Махал (Дворец ветров)
Дворец Джайпура
Обсерватория "Джантар-мантар"
Дворец Мадхавендры
Дорога из Джайпура
Пушкар
Храм Брахмы
Храм Савитри
ещё...
Аджмер
Джодхпур
Джайсалмер
Гора Абу
Удайпур
Храм Джагдиш
Дворец (Мевар) Удайпура
Зоопарк и парк
Пальмовые белки ("бурундуки")
Сикким
Тамилнаду
Тируваннамалай
Ашрам Раманы Махарши
Ашрам Шешадри Свамигала
Гора Аруначала
Поход на вершину Аруначалы
Ашрам йога Рамсураткумара
Храм Аруначалешвары
Мадурай
Храм богини Минакши
Храм Тирупаракундрам
Канчипурам
Храм Камакши
Храм Кайласанатха
Храм Варадараджа
Храм Экамбаранатха
Храм Вайкунтха Перумал
Мамаллапурам (Махабалипурам)
Аюрведическая конференция 2006
Резьба по камню
Ченнай (Мадрас)
Малая гора св. Фомы
Рамешварам
Храм Рамешварама
Песчаная коса Дханушкоди
Кодайканал
Ашрам "Саи Шрути"
Ути (Утакамандалам)
Палани
Холм Шакти-гири
Холм Шива-гири
Храм Тиру-авинанкуди
Ауровиль
Сучиндрам
Каньякумари
Чидамбарам
Фестиваль танцев "Чидамбарам Натьянджали 2006"
Танджавур
Тричи (Тиручирапали)
Вадалур и Свами Рамалинга
Веллор
Уттаракханд
Гархвал (северо-запад)
Харидвар
Ришикеш ("столица йоги")
Лакшманджула
Ашрам Свами Шивананды
Ашрам "Парамартха Никетан"
Ашрам Махариши Махеша Йоги (The Beatles, 1968 г.)
Храм Нилкантхи (Шивы)
Пещера Васиштхи
Дорога в Девпраяг
Дорога в Ганготри
Девпраяг
Дорога в Рудрапраяг
Рудрапраяг
Дорога в Джошимат
Дорога в Гаурикунд
Джошимат
Бадринат
Кедарнат
Ганготри
Ледник Гомукх (Источник Ганга)
Ямунотри
Кумаон (юго-восток)
Джагешвар
Храм Голудева (всадника)
Найнитал
Саттал ("семь озёр")
Натхувакхан
Муктешвар
Ашрам Бабаджи, Хайракхан
Раникет
Ашрам Пилота Бабы
Патал-бхуванешвар
Свами Ванакханди
Уттар-Прадеш
Варанаси
Тадж Махал и Агра
Сарнатх
Кушинагар
Вриндаван
Химачал-Прадеш
Дхарамсала
Бхагсунатх, Дхарамкот, Надди
Трекинг на перевал Триунд
Норбулинка
Кангра (храм Ваджрешвари)
Форт Кангры
Ривалсар
Пещера Падмасамбхавы
Куллу
Наггар
Дом Рерихов
Храмы Наггара
Манали
Васиштх
Касол
Малана
Маникаран
Комик (Каза)
Шимла
Горный минипоезд из Патанкота в Кангру
Джваламукхи (храм природного огня)
Дорога из Кейлонга в Манали
Изображения божеств
Железные дороги Индии
Блюда индийской кухни
Фото Непала
Парк Лумбини (Будда)
Деревня Лумбини
Катманду
Буддийская ступа Бодхнатх
Ступа Сваямбхунатх
Храм Пашупатинатх
Туристический район Тамел
Площадь Дурбар
Патан (вторая дворцовая пл.)
Бхактапур (третья площадь)
Пхарпинг (Фарпинг)
Храм Кали
Дорога в Покхару
Покхара
Международный музей гор
Национальный парк Читван
Трекинг вокруг Аннапурны
Бесишахар
Нгади (Нади-базар)
Сьянге
Тал
Данакью
Тиманг
Верхний и нижний Писанг
Бхрака
Пещера Миларепы
Як-кхарка ("Пастбище яков")
Торонг-пхеди
Торонг-ла (перевал Торонг)
Муктинатх
Кагбени
Джомсом
Музей Мустанга
Полёт из Покхары в Джомсом
Марфа
Ларджунг
Пещера Падмасамбхавы
Татопани
Шикха
Горепани
Рассвет на Пунхиле
Биретанти
Вы на странице:
Главная
➤
Индуизм
➤
Гиты
➤ Bhagavad Gita in Roman script
BHAGAVAD GдTв
( in
Roman Sanskrit script
)
How to read and pronounce Roman Sanskrit script.
In order to see properly this text
you have to download and install this
Roman Sanskrit font
.
Bhagavad Gita in English
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
1
atha prathamo' dhyаyaю
(arjunaviщаdayogaю)
dhзtarащсra uvаca:
dharmakщetre kurukщetre samavetа yuyutsavaю |
mаmakаю pахуavачcaiva kimakurvata sa¤jaya || (1.01)
sa¤jaya uvаca:
dзщсvа tu pахуavаnгkaь vyеуhaь duryodhanastadа |
аcаryamupasaьgamya rаjа vacanamabravгt || (1.02)
paчyaitаь pахуuputrахаmаcаrya mahatгь camеm |
vyеуhаь drupadaputreхa tava чiщyeхa dhгmatа || (1.03)
atra чеrа maheщvаsа bhгmаrjunasamа yudhi |
yuyudhаno virасaчca drupadaчca mahаrathaю || (1.04)
dhзщсaketuчcekitаnaю kачirаjaчca vгryavаn |
purujitkuntibhojaчca чaibyaчca narapuьgavaю || (1.05)
yudhаmanyuчca vikrаnta uttamaujачca vгryavаn |
saubhadro draupadeyачca sarva eva mahаrathаю || (1.06)
asmаkaь tu viчiщса ye tаnnibodha dvij' ottama |
nаyakа mama sainyasya saьj¤' аrthaь tаnbravгmi te || (1.07)
bhavаnbhгщmaчca karхaчca kзpaчca samitiьjayaю |
aчvatthаmа vikaraхaчca saumadattir jayadrathaю || (1.08)
anye ca bahavaю чеrа madarthe tyaktajгvitаю |
nаnачastrapraharaхаю sarve yuddhaviчаradаю || (1.09)
aparyаptaь tadasmаkaь balaь bhгщm' аbhirakщitam |
paryаptaь tvidameteщаь balaь bhгm' аbhirakщitam || (1.10)
ayaneщu ca sarveщu yathаbhаgamavasthitаю |
bhгщmamevаbhirakщantu bhavantaю sarva eva hi || (1.11)
tasya saьjanayanharщaь kuruvзddhaю pitаmahaю |
siьhanаdaь vinady' occaiю чaпkhaь dadhmau pratаpavаn || (1.12)
tataю чaпkhачca bheryaчca paхav' аnakagomukhаю |
sahas'aiv'аbhyahanyanta sa чabdastumulo'bhavat || (1.13)
tataю чvetairhayairyukte mahati syandane sthitau |
mаdhavaю pахуavaч c'aiva divyau чaпkhau pradaghmatuю || (1.14)
pаьcajanyaь hзщгkeчo devadattaь dhanaьjayaю |
pauхуraь dadhmau mahачaпkhaь bhгmakarmа vзkodaraю || (1.15)
anaьtavijayaь rаjа kuntгputro yudhiщсhiraю |
nakulaю sahadevaчca sughoщamaхipuщpakau || (1.16)
kачyaчca parameщvаsaю чikhaхуг ca mahаrathaю |
dhзщсadyumno virасaчca sаtyakiчcаparаjitaю || (1.17)
drupado draupadeyачca sarvaчaю pзthivгpate |
saubhadraчca mahаbаhuю чaпkhаndadhmuю pзthakpзthak || (1.18)
sa ghoщo dhаrtarащсrахаь hзdayаni vyadаrayat |
nabhaчca pзthivгь caiva tumulo vyanunаdayan || (1.19)
atha vyavasthitаndзщсvа dhаrtarащсrаn kapidhvajaю |
pravзtte чastrasaьpаte dhanurudyamya pахуavaю || (1.20)
hзщгkeчaь tadа vаkyamidamаha mahгpate |
arjuna uvаca:
senayorubhayormadhye rathaь sthаpaya me'cyuta || (1.21)
yаvadetаnnirikщe'haь yoddhukаmаnavasthitаn |
kairmayа saha yoddhavyamasminraхasamudyame || (1.22)
yotsyamаnаnavekщe'haь ya ete'tra samаgatаю |
dhаrtarащсrasya durbuddheryuddhe priyacikгrщavaю || (1.23)
sa¤jaya uvаca:
evamukto hзщгkeчo guуаkeчena bhаrata |
senayorubhayormadhye sthаpayitvа rathottamam || (1.24)
bhгщmadroхapramukhataю sarveщаь ca mahгkщitаm |
uvаca
pаrtha paчyaitаnsamavetаnkurеniti
|| (1.25)
tatrаpaчyatsthitаnpаrthaю pitзnatha pitаmahаn |
аcаryаnmаtulаnbhrаtзnputrаnpautrаnsakhгьstathа || (1.26)
чvaчurаnsuhзdaчcaiva senayorubhayorapi |
tаnsamгkщya sa kaunteyaю sarvаnbandhеnavasthitаn || (1.27)
kзpayа parayаviщсo viщгdannidamabravгt |
arjuna uvаca:
dзщсvemaь svajanaь kзщхa yuyutsuь samupasthitam || (1.28)
sгdanti mama gаtrахi mukhaь ca pariчuщyati |
vepathuчca чarгre me romaharщaчca jаyate || (1.29)
gахугvaь straьsate hastаttvakcaiva paridahyate |
na ca чaknomyavasthаtuь bhramatгva ca me manaю || (1.30)
nimittаni ca paчyаmi viparгtаni keчava |
na ca чreyo'nupaчyаmi hatvа svajanamаhave || (1.31)
na kапkщe vijayaь kзщхa na ca rаjyaь sukhаni ca |
kiь no rаjyena govinda kiь bhogairjгvitena vа || (1.32)
yeщаmarthe kапkщitaь no rаjyaь bhogаю sukhаni ca |
ta ime'vasthitа yuddhe prахаьstyaktvа dhanаni ca || (1.33)
аcаryаю pitaraю putrаstathaiva ca pitаmahаю |
mаtulаю чvaчurаю pautrаю чyаlаю sambandhinastathа || (1.34)
etаnna hantumicchаmi ghnato'pi madhusеdana |
api trailokyarаjyasya hetoю kiь nu mahгkзte || (1.35)
nihatya dhаrtarащсrаnnaю kа prгtiю syаjanаrdana |
pаpamevачrayedasmаnhatvaitаnаtatаyinaю || (1.36)
tasmаnnаrhа vayaь hantuь dhаrtarащсrаnsvabаndhavаn |
svajanaь hi kathaь hatvа sukhinaю syаma mаdhava || (1.37)
yadyapyete na paчyanti lobhopahatacetasaю |
kulakщayakзtaь doщaь mitradrohe ca pаtakam || (1.38)
kathaь na j¤eyamasmаbhiю pаpаdasmаnnivartitum |
kulakщayakзtaь doщaь prapaчyadbhirjanаrdana || (1.39)
kula-kщaye praхaчyanti kula-dharmаю sanаtanаю |
dharme naщсe kulaь kзtsnam adharmo' bhibhavatyuta || (1.40)
adharmаbhibhavаtkзщхa praduщyanti kulastriyaю |
strгщu duщсаsu vаrщхeya jаyate varхasaпkaraю || (1.41)
saпkaro narakаyaiva kulaghnаnаь kulasya ca |
patanti pitaro hyeщаь luptapiхуodakakriyаю || (1.42)
doщairetaiю kulaghnаnаь varхasaпkarakаrakaiю |
utsаdyante jаtidharmаю kuladharmачca чачvatаю || (1.43)
utsannakuladharmахаь manuщyахаь janаrdana |
narake niyataь vаso bhavatгtyanuчuчruma || (1.44)
aho bata mahat pаpaь kartuь vyavasitа vayam |
yad rаjya-sukha-lobhena hantuь svajanam udyatаю || (1.45)
yadi mаmapratгkаramaчastraь чastrapахayaю |
dhаrtarащсrа raхe hanyustanme kщemataraь bhavet || (1.46)
sa¤jaya uvаca:
evamuktvаrjunaю saпkhye rathopastha upаviчat |
visзjya saчaraь cаpaь чoka-saьvigna-mаnasaю || (1.47)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
arjunaviщаdayogo nаma prathamo' dhyаyaю
2
atha dvitгyo' dhyаyaю
(sапkhyayogaю)
sa¤jaya uvаca:
taь tathа kзpayаviщсamaчrupеrхаkulekщaхam |
viщгdantamidaь vаkyamuvаca madhusеdanaю || (2.01)
чrгbhagavаnuvаca:
kutastvа kaчmalamidaь viщame samupasthitam |
anаryajuщсamasvargyamakгrtikaramarjuna || (2.02)
klaibyaь mа sma gamaю pаrtha naitattvayyupapadyate |
kщudraь hзdayadaurbalyaь tyaktvottiщсha paraьtapa || (2.03)
arjuna uvаca:
kathaь bhгщmamahaь sапkhye droхaь ca madhusеdana |
iщubhiю pratiyotsyаmi pеjаrhаvarisеdana || (2.04)
gurеnahatvа hi mahаnubhаvаn
чreyo bhoktuь bhaikщyamapгha loke |
hatvаrthakаmаьstu gurunihaiva
bhu¤jгya bhogаn rudhirapradigdhаn || (2.05)
na c'aitad vidmaю kataran no garгyo
yad vа jayema yadi vа no jayeyuю |
yаn eva hatvа na jijгviщаmaю
te' vasthitаю pramukhe dhаrtarащсrаю || (2.06)
kаrpaхya-doщ'opahata-svabhаvaю
pзcchаmi tvаь-dharma-saьmеуha-cetаю |
yac chreyaю syаn niчcitaь brеhi tan me
чiщyas te' haь чаdhi mаь tvаь prapannam || (2.07)
na hi prapaчyаmi mamаpanudyаd
yacchokamucchoщaхamindriyахаm |
avаpya bhеmаvasapatnamзddhaь
rаjyaь surахаmapi cаdhipatyam || (2.08)
sa¤jaya uvаca:
evamuktvа hзщгkeчaь guуаkeчaю paraьtapaю |
na yotsya iti govindamuktvа tещхгь babhеva ha || (2.09)
tamuvаca hзщгkeчaю
prahasanniva
bhаrata |
senayorubhayormadhye viщгdantamidaь vacaю || (2.10)
чrгbhagavаnuvаca:
aчocyаnanvaчocastvaь praj¤аvаdаьчca bhащase |
gatаsеnagatаsеьчca nаnuчocanti paхуitаю || (2.11)
natvevаhaь jаtu nаsaь na tvaь neme janаdhipаю |
na caiva na bhaviщyаmaю sarve vayamataю param || (2.12)
dehino' sminyathа dehe kaumаraь yauvanaь jarа |
tathа dehаntaraprаptirdhгrastatra na muhyati || (2.13)
mаtrаsparчаstu kaunteya чгt'oщхasukhaduюkhadаю |
аgam'аpаyino'nityаstаьstitikщasva bhаrata || (2.14)
yaь hi na vyathayantyete puruщaь puruщ' arщabha |
samaduюkhasukhaь dhгraь so'mзtatvаya kalpate || (2.15)
nаsato vidyate bhаvo nаbhаvo vidyate sataю |
ubhayorapi dзщсo'ntastvanayostattvadarчibhiю || (2.16)
avinачi tu tadviddhi yena sarvamidaь tatam |
vinачamavyayasyаsya na kaчcitkartumarhati || (2.17)
antavanta ime dehа nityasyoktаю чarгriхaю |
anачino'prameyasya tasmаdyudhyasva bhаrata || (2.18)
ya enaь vetti hantаraь yaчcainaь manyate hatam
ubhau tau na vijаnгto nаyaь hanti na hanyate || (2.19)
na jаyate mriyate vа kadаcin
nаyaь bhеtvа bhavitа vа na bhеyaю |
ajo nityaю чачvato'yaь purахo
na hanyate hanyamаne чarгre || (2.20)
vedаvinачinaь nityaь ya enamajamavyayam |
kathaь sa puruщaю pаrtha kaь ghаtayati hanti kam || (2.21)
vаsаьsi jгrхаni yathа vihаya
navаni gзhхаti naro'parахi |
tathа чarгrахi vihаya jгrхаni
anyаni saьyаti navаni dehг || (2.22)
nainaь chindanti чastrахi nainaь dahati pаvakaю |
na cainaь kledayantyаpo na чoщayati mаrutaю || (2.23)
acchedyo'yamadаhyo'yamakledyo'чoщya eva ca |
nityaю sarvagataю sthахuracalo'yaь sanаtanaю || (2.24)
avyakto'yamacintyo'yamavikаryo'yamucyate |
tasmаdevaь viditvainaь nаnuчocitumarhasi || (2.25)
atha cainaь nityajаtaь nityaь vа manyase mзtam |
tathаpi tvaь mahаbаho naivaь чocitumarhasi || (2.26)
jаtasya hi dhruvo mзtyurdhruvaь janma mзtasya ca |
tasmаdaparihаrye'rthe na tvaь чocitumarhasi || (2.27)
avyaktаdгni bhеtаni vyaktamadhyаni bhаrata |
avyaktanidhanаnyeva tatra kа paridevanа || (2.28)
ачcaryavatpaчyati kaчcidenam
ачcaryavadvadati tathaiva cаnyaю |
ачcaryavaccainamanyaю чзхoti
чrutvа'pyenaь veda na caiva kaчcit || (2.29)
dehг nityamavadhyo'yaь dehe sarvasya bhаrata |
tasmаtsarvахi bhеtаni na tvaь чocitumarhasi || (2.30)
svadharmamapi cаvekщya na vikampitumarhasi |
dharmyаddhi yuddhаcchreyo'nyatkщatriyasya na vidyate || (2.31)
yadзcchayа copapannaь svargadvаramapаvзtam |
sukhinaю kщatriyаю pаrtha labhante yuddhamгdзчam || (2.32)
atha cettvamimaь dharmyaь saьgrаmaь na kariщyasi |
tataю svadharmaь kгrtiь ca hitvа pаpamavаpsyasi || (2.33)
akгrtiь cаpi bhеtаni kathayiщyanti te'vyayаm |
saьbhаvitasya cаkгrtirmaraхаdatiricyate || (2.34)
bhayаdraхаduparataь maьsyante tvаь mahаrathаю |
yeщаь ca tvaь bahumato bhеtvа yаsyasi lаghavam || (2.35)
avаcyavаdаьчca bahеnvadiщyanti tavаhitаю |
nindantastava sаmarthyaь tato duюkhataraь nu kim || (2.36)
hato vа prаpsyasi svargaь jitvа vа bhokщyase mahгm |
tasmаduttiщсha kaunteya yuddhаya kзtaniчcayaю || (2.37)
sukhaduюkhe same kзtvа lаbhаlаbhau jayаjayau |
tato yuddhаya yujyasva naivaь pаpamavаpsyasi || (2.38)
eща te'bhihitа sапkhye buddhiryoge tvimаь чзхu |
buddhyа yukto yayа pаrtha karmabandhaь prahаsyasi || (2.39)
nehаbhikramanачo'sti pratyavаyo na vidyate |
svalpamapyasya dharmasya trаyate mahato bhayаt || (2.40)
vyavasаyаtmikа buddhirekeha kurunandana |
bahuчаkhа hyanantачca buddhayo'vyavasаyinаm || (2.41)
yаmimаь puщpitаь vаcaь pravadantyavipaчcitaю |
vedavаdaratаю pаrtha nаnyadastгti vаdinaю || (2.42)
kаmаtmаnaю svargaparа janmakarmaphalapradаm |
kriyаviчeщabahulаь bhogaiчvaryagatiь prati || (2.43)
bhogaiчvaryaprasaktаnаь tayаpahзtacetasаm |
vyavasаyаtmikа buddhiю samаdhau na vidhгyate || (2.44)
traiguхyaviщayа vedа nistraiguхyo bhavаrjuna |
nirdvandvo nityasattvastho niryogakщema аtmavаn || (2.45)
yаvаnartha udapаne sarvataю saьplutodake |
tаvаnsarveщu vedeщu brаhmaхasya vijаnataю || (2.46)
karmaхyevаdhikаraste mа phaleщu kadаcana |
mа karmaphalaheturbhеrmа te saпgo'stvakarmaхi || (2.47)
yogasthaю kuru karmахi saпgaь tyaktvа dhanaьjaya |
siddhyasiddhyoю samo bhеtvа samatvaь yoga ucyate || (2.48)
dеreхa hyavaraь karma buddhiyogаddhanaьjaya |
buddhau чaraхamanviccha kзpaхаю phalahetavaю || (2.49)
buddhiyukto jahаtгha ubhe sukзtaduщkзte |
tasmаdyogаya yujyasva yogaю karmasu kauчalam || (2.50)
karmajaь buddhiyuktа hi phalaь tyaktvа manгщiхaю |
janmabandhavinirmuktаю padaь gacchantyanаmayam || (2.51)
yadа te mohakalilaь buddhirvyatitariщyati |
tadа gantаsi nirvedaь чrotavyasya чrutasya ca || (2.52)
чrutivipratipannа te yadа sthаsyati niчcalа |
samаdhаvacalа buddhistadа yogamavаpsyasi || (2.53)
arjuna uvаca:
sthitapraj¤asya kа bhаща samаdhisthasya keчava |
sthitadhгю kiь prabhащeta kimаsгta vrajeta kim || (2.54)
чrгbhagavаnuvаca:
prajahаti yadа kаmаnsarvаnpаrtha manogatаn |
аtmanyevаtmanа tuщсaю sthitapraj¤astadocyate || (2.55)
duюkheщvanudvignamanаю sukheщu vigataspзhaю |
vгtarаgabhayakrodhaю sthitadhгrmunirucyate || (2.56)
yaю sarvatrаnabhisnehastattatprаpya чubhачubham |
nаbhinandati na dveщсi tasya praj¤а pratiщсhitа || (2.57)
yadа saьharate cаyaь kеrmo'пgаnгva sarvaчaю |
indriyахгndriyаrthe'bhyastasya praj¤а pratiщсhitа || (2.58)
viщayа vinivartante nirаhаrasya dehinaю |
rasavarjaь raso'pyasya paraь dзщсvа nivartate || (2.59)
yatato hyapi kaunteya puruщasya vipaчcitaю |
indriyахi pramаthгni haranti prasabhaь manaю || (2.60)
tаni sarvахi saьyamya yukta аsгta matparaю |
vaчe hi yasyendriyахi tasya praj¤а pratiщсhitа || (2.61)
dhyаyato viщayаnpuьsaю saпgasteщеpajаyate |
saпgаtsaьjаyate kаmaю kаmаtkrodho'bhijаyate || (2.62)
krodhаdbhavati saьmohaю saьmohаtsmзtivibhramaю |
smзtibhraьчаd buddhinачo buddhinачаtpraхaчyati || (2.63)
rаgadveщavimuktaistu viщayаnindriyaiчcaran |
аtmavaчyairvidheyаtmа prasаdamadhigacchati || (2.64)
prasаde sarvaduюkhаnаь hаnirasyopajаyate |
prasannacetaso hyачu buddhiю paryavatiщсhate || (2.65)
nаsti buddhirayuktasya na cаyuktasya bhаvanа |
na cаbhаvayataю чаntiraчаntasya kutaю sukham || (2.66)
indriyахаь hi caratаь yanmano'nuvidhгyate |
tadasya harati praj¤аь vаyurnаvamivаmbhasi || (2.67)
tasmаdyasya mahаbаho nigзhгtаni sarvaчaю |
indriyахгndriyаrthebhyastasya praj¤а pratiщсhitа || (2.68)
yа niча sarvabhеtаnаь tasyаь jаgarti saьyamг |
yasyаь jаgrati bhеtаni sа niча paчyato muneю || (2.69)
аpеryamахamacalapratiщсhaь
samudramаpaю praviчanti yadvat |
tadvatkаmа yaь praviчanti sarve
sa чаntimаpnoti na kаmakаmг || (2.70)
vihаya kаmаnyaю sarvаnpumаьчcarati niюspзhaю |
nirmamo nirahaпkаraю sa чаntimadhigacchati || (2.71)
eща brаhmг sthitiю pаrtha nainаь prаpya vimuhyati |
sthitvаsyаmantakаle'pi brahmanirvахamзcchati || (2.72)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
sапkhyayogo nаma dvitгyo'dhyаyaю
3
atha tзtгyo' dhyаyaю
(karmayogaю)
arjuna uvаca:
jyаyasг cetkarmaхaste matа buddhirjanаrdana |
tatkiь karmaхi ghore mаь niyojayasi keчava || (3.01)
vyаmiчreхeva vаkyena buddhiь mohayasгva me |
tadekaь vada niчcitya yena чreyo'hamаpnuyаm || (3.02)
чrгbhagavаnuvаca:
loke'smina dvividhа niщсhа purа proktа mayаnagha |
j¤аnayogena sапkhyаnаь karmayogena yoginаm || (3.03)
na karmaхаmanаrambhаnnaiщkarmyaь puruщo'чnute |
na ca saьnyasanаdeva siddhiь samadhigacchati || (3.04)
na hi kaчcitkщaхamapi jаtu tiщсhatyakarmakзt |
kаryate hyavaчaю karma sarvaю prakзtijairguхaiю || (3.05)
karmendriyахi saьyamya ya аste manasа smaran |
indriyаrthаnvimеуhаtmа mithyаcаraю sa ucyate || (3.06)
yastvindriyахi manasа niyamyаrabhate'rjuna |
karmendriyaiю karmayogamasaktaю sa viчiщyate || (3.07)
niyataь kuru karma tvaь karma jyаyo hyakarmaхaю |
чarгrayаtrаpi ca te na prasiddhyedakarmaхaю || (3.08)
yaj¤аrthаtkarmaхo'nyatra loko'yaь karmabandhanaю |
tadarthaь karma kaunteya muktasaпgaю samаcara || (3.09)
sahayaj¤аю prajаю sзщсvа purovаca prajаpatiю |
anena prasaviщyadhvameщa vo'stviщсakаmadhuk || (3.10)
devаnbhаvayatаnena te devа bhаvayantu vaю |
parasparaь bhаvayantaю чreyaю paramavаpsyatha || (3.11)
iщсаnbhogаnhi vo devа dаsyante yaj¤abhаvitаю |
tairdattаnapradаyaibhyo yo bhuпkte stena eva saю || (3.12)
yaj¤aчiщсачinaю santo mucyante sarvakilbiщaiю |
bhu¤jate te tvaghaь pаpа ye pacantyаtmakаraхаt || (3.13)
annаdbhavanti bhеtаni parjanyаdannasaьbhavaю |
yaj¤аdbhavati parjanyo yaj¤aю karmasamudbhavaю || (3.14)
karma brahmodbhavaь viddhi brahmаkщarasamudbhavam |
tasmаtsarvagataь brahma nityaь yaj¤e pratiщсhitam || (3.15)
evaь pravartitaь cakraь nаnuvartayatгha yaю |
aghаyurindriyаrаmo moghaь pаrtha sa jгvati || (3.16)
yastvаtmaratireva syаdаtmatзptaчca mаnavaю |
аtmanyeva ca saьtuщсastasya kаryaь na vidyate || (3.17)
naiva tasya kзtenаrtho nаkзteneha kaчcana |
na cаsya sarvabhеteщu kaчcidarthavyapачrayaю || (3.18)
tasmаdasaktaю satataь kаryaь karma samаcara |
asakto hyаcarankarma paramаpnoti pеruщaю || (3.19)
karmaхaiva hi saьsiddhimаsthitа janakаdayaю |
lokasaьgrahamevаpi saьpaчyankartumarhasi || (3.20)
yadyadаcarati чreщсhastattadevetaro janaю |
sa yatpramахaь kurute lokastadanuvartate || (3.21)
na me pаrthаsti kartavyaь triщu lokeщu kiьcana |
nаnavаptamavаptavyaь varta eva ca karmaхi || (3.22)
yadi hyahaь na varteyaь jаtu karmaхyatandritaю |
mama vartmаnuvartante manuщyаю pаrtha sarvaчaю || (3.23)
utsгdeyurime lokа na kuryаь karma cedaham |
saпkarasya ca kartа syаmupahanyаmimаю prajаю || (3.24)
saktаю karmaхyavidvаьso yathа kurvanti bhаrata |
kuryаdvidvаьstathа'saktaчcikгrщurlokasaьgraham || (3.25)
na buddhibhedaь janayedaj¤аnаь karmasaпginаm |
joщayetsarvakarmахi vidvаnyuktaю samаcaran || (3.26)
prakзteю kriyamахаni guхaiю karmахi sarvaчaю |
ahaпkаravimеуhаtmа kartаhamiti manyate || (3.27)
tattvavittu mahаbаho guхakarmavibhаgayoю |
guха guхeщu vartanta iti matvа na sajjate || (3.28)
prakзterguхasaьmеуhаю sajjante guхakarmasu |
tаnakзtsnavido mandаnkзtsnavinna vicаlayet || (3.29)
mayi sarvахi karmахi saьnyasyаdhyаtmacetasа |
nirачгrnirmamo bhеtvа yudhyasva vigatajvaraю || (3.30)
ye me matamidaь nityamanutiщсhanti mаnavаю |
чraddhаvanto'nasеyanto mucyante te'pi karmabhiю || (3.31)
ye tvetadabhyasеyanto nаnutiщсhanti me matam |
sarvaj¤аnavimеуhаьstаnviddhi naщсаnacetasaю || (3.32)
sadзчaь ceщсate svasyаю prakзterj¤аnavаnapi |
prakзtiь yаnti bhеtаni nigrahaю kiь kariщyati || (3.33)
indriyasyendriyasyаrthe rаgadveщau vyavasthitau |
tayorna vaчamаgacchettau hyasya paripanthinau || (3.34)
чreyаnsvadharmo viguхaю paradharmаtsvanuщсhitаt |
svadharme nidhanaь чreyaю paradharmo bhayаvahaю || (3.35)
arjuna uvаca:
atha kena prayukto'yaь pаpaь carati pеruщaю |
anicchannapi vаrщхeya balаdiva niyojitaю || (3.36)
чrгbhagavаnuvаca:
kаma eщa krodha eщa rajoguхasamudbhavaю |
mahачano mahаpаpmа viddhyenamiha vairiхam || (3.37)
dhеmenаvriyate vahniryathаdarчo malena ca |
yatholbenаvзto garbhastathа tenedamаvзtam || (3.38)
аvзtaь j¤аnametena j¤аnino nityavairiха |
kаmarеpeхa kaunteya duщpеreхаnalena ca || (3.39)
indriyахi mano buddhirasyаdhiщсhаnamucyate |
etairvimohayatyeщa j¤аnamаvзtya dehinam || (3.40)
tasmаttvamindriyахyаdau niyamya bharatarщabha |
pаpmаnaь prajahi hyenaь j¤аnavij¤аnanачanam || (3.41)
indriyахi parахyаhurindriyebhyaю paraь manaю |
manasastu parа buddhiryo buddheю paratastu saю || (3.42)
evaь buddheю paraь buddhvа saьstabhyаtmаnamаtmanа |
jahi чatruь mahаbаho kаmarеpaь durаsadam || (3.43)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
karmayogo nаma tзtгyo'dhyаyaю
4
atha caturtho' dhyаyaю
(j¤аnakarmasaьnyаsayogaю)
чrгbhagavаnuvаca:
imaь vivasvate yogaь proktavаnahamavyayam |
vivasvаnmanave prаha manurikщvаkave'bravгt || (4.01)
evaь paramparаprаptamimaь rаjarщayo viduю |
sa kаleneha mahatа yogo naщсaю paraьtapa || (4.02)
sa evаyaь mayа te'dya yogaю proktaю purаtanaю |
bhakto'si me sakhа ceti rahasyaь hyetaduttamam || (4.03)
arjuna uvаca:
aparaь bhavato janma paraь janma vivasvataю |
kathametadvijаnгyаь tvamаdau proktavаniti || (4.04)
чrгbhagavаnuvаca:
bahеni me vyatгtаni janmаni tava cаrjuna |
tаnyahaь veda sarvахi na tvaь vettha paraьtapa || (4.05)
ajo'pi sannavyayаtmа bhеtаnаmгчvaro'pi san |
prakзtiь svаmadhiщсhаya saьbhavаmyаtmamаyayа || (4.06)
yadа yadа hi dharmasya glаnirbhavati bhаrata |
abhyutthаnamadharmasya tadаtmаnaь sзjаmyaham || (4.07)
paritrахаya sаdhеnаь vinачаya ca duщkзtаm |
dharmasaьsthаpanаrthаya saьbhavаmi yuge yuge || (4.08)
janma karma ca me divyamevaь yo vetti tattvataю |
tyaktvа dehaь punarjanma naiti mаmeti so'rjuna || (4.09)
vгtarаgabhayakrodhа manmayа mаmupачritаю |
bahavo j¤аnatapasа pеtа madbhаvamаgatаю || (4.10)
ye yathа mаь prapadyante tаьstathaiva bhajаmyaham |
mama vartmаnuvartante manuщyаю pаrtha sarvaчaю || (4.11)
kапkщantaю karmaхаь siddhiь yajanta iha devatаю |
kщipraь hi mаnuщe loke siddhirbhavati karmajа || (4.12)
cаturvarхyaь mayа sзщсaь guхakarmavibhаgaчaю |
tasya kartаramapi mаь viddhyakartаramavyayam || (4.13)
na mаь karmахi limpanti na me karmaphale spзhа |
iti mаь yo'bhijаnаti karmabhirna sa badhyate || (4.14)
evaь j¤аtvа kзtaь karma pеrvairapi mumukщubhiю |
kuru karmaiva tasmаttvaь pеrvaiю pеrvataraь kзtam || (4.15)
kiь karma kimakarmeti kavayo'pyatra mohitаю |
tatte karma pravakщyаmi yajj¤аtvа mokщyase'чubhаt || (4.16)
karmaхo hyapi boddhavyaь boddhavyaь ca vikarmaхaю |
akarmaхaчca boddhavyaь gahanа karmaхo gatiю || (4.17)
karmaхyakarma yaю paчyedakarmaхi ca karma yaю |
sa buddhimаnmanuщyeщu sa yuktaю kзtsnakarmakзt || (4.18)
yasya sarve samаrambhаю kаmasaпkalpavarjitаю |
j¤аnаgnidagdhakarmахaь tamаhuю paхуitaь budhаю || (4.19)
tyaktvа karmaphalаsaпgaь nityatзpto nirачrayaю |
karmaхyabhipravзtto'pi naiva kiьcitkaroti saю || (4.20)
nirачгryatacittаtmа tyaktasarvaparigrahaю |
чаrгraь kevalaь karma kurvannаpnoti kilbiщam || (4.21)
yadзcchаlаbhasaьtuщсo dvandvаtгto vimatsaraю |
samaю siddhаvasiddhau ca kзtvаpi na nibadhyate || (4.22)
gatasaпgasya muktasya j¤аnаvasthitacetasaю |
yaj¤аyаcarataю karma samagraь pravilгyate || (4.23)
brahm'аrpaхaь brahma havir-brahm'аgnau brahmaха hutam |
brahm'aiva tena gantavyaь brahma-karma-samаdhinа || (4.24)
daivamevаpare yaj¤aь yoginaю paryupаsate |
brahmаgnаvapare yaj¤aь yaj¤enaivopajuhvati || (4.25)
чrotrаdгnгndriyахyanye saьyamаgniщu juhvati |
чabdаdгnviщayаnanya indriyаgniщu juhvati || (4.26)
sarvахгndriyakarmахi prахakarmахi cаpare |
аtmasaьyamayogаgnau juhvati j¤аnadгpite || (4.27)
dravyayaj¤аstapoyaj¤а yogayaj¤аstathаpare |
svаdhyаyaj¤аnayaj¤ачca yatayaю saьчitavratаю || (4.28)
apаne juhvati prахaь prахe'pаnaь tathаpare |
prахаpаnagatг ruddhvа prахаyаmaparаyaхаю || (4.29)
apare niyatаhаrаю prахаnprахeщu juhvati |
sarve'pyete yaj¤avido yaj¤akщapitakalmaщаю || (4.30)
yaj¤aчiщсаmзtabhujo yаnti brahma sanаtanam |
nаyaь loko'styayaj¤asya kuto'nyaю kurusattama || (4.31)
evaь bahuvidhа yaj¤а vitatа brahmaхo mukhe |
karmajаnviddhi tаnsarvаnevaь j¤аtvа vimokщyase || (4.32)
чreyаndravyamayаdyaj¤аjj¤аnayaj¤aю paraьtapa |
sarvaь karmаkhilaь pаrtha j¤аne parisamаpyate || (4.33)
tadviddhi praхipаtena paripraчnena sevayа |
upadekщyanti te j¤аnaь j¤аninastattvadarчinaю || (4.34)
yajj¤аtvа na punarmohamevaь yаsyasi pахуava |
yena bhеtаnyaчeщахi drakщyasyаtmanyatho mayi || (4.35)
api cedasi pаpebhyaю sarvebhyaю pаpakзttamaю |
sarvaь j¤аnaplavenaiva vзjinaь saьtariщyasi || (4.36)
yathaidhаьsi samiddho'gnirbhasmasаtkurute'rjuna |
j¤аnаgniю sarvakarmахi bhasmasаtkurute tathа || (4.37)
na hi j¤аnena sadзчaь pavitramiha vidyate |
tatsvayaь yogasaьsiddhaю kаlenаtmani vindati || (4.38)
чraddhаvаь labhate j¤аnaь tatparaю saьyatendriyaю |
j¤аnaь labdhvа parаь чаntimacireхаdhigacchati || (4.39)
aj¤aчcачraddadhаnaчca saьчayаtmа vinaчyati |
nаyaь loko'sti na paro na sukhaь saьчayаtmanaю || (4.40)
yogasaьnyastakarmахaь j¤аnasaьchinnasaьчayam |
аtmavantaь na karmахi nibadhnanti dhanaьjaya || (4.41)
tasmаdaj¤аnasaьbhеtaь hзtsthaь j¤аnаsinаtmanaю |
chittvainaь saьчayaь yogamаtiщсhottiщсha bhаrata || (4.42)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
j¤аnakarmasaьnyаsayogo nаma caturtho'dhyаyaю
5
atha paьcamo' dhyаyaю
(saьnyаsayogaю)
arjuna uvаca:
saьnyаsaь karmaхаь kзщхa punaryogaь ca чaьsasi |
yacchreya etayorekaь tanme brеhi suniчcitam || (5.01)
чrгbhagavаnuvаca:
saьnyаsaю karmayogaчca niючreyasakarаvubhau |
tayostu karmasaьnyаsаtkarmayogo viчiщyate || (5.02)
j¤eyaю sa nityasaьnyаsг yo na dveщсi na kапkщati |
nirdvandvo hi mahаbаho sukhaь bandhаtpramucyate || (5.03)
sапkhyayogau pзthagbаlаю pravadanti na paхуitаю |
ekamapyаsthitaю samyagubhayorvindate phalam || (5.04)
yatsапkhyaiю prаpyate sthаnaь tadyogairapi gamyate |
ekaь sапkhyaь ca yogaь ca yaю paчyati sa paчyati || (5.05)
saьnyаsastu mahаbаho duюkhamаptumayogataю |
yogayukto munirbrahma nacireхаdhigacchati || (5.06)
yogayukto viчuddhаtmа vijitаtmа jitendriyaю |
sarvabhеtаtmabhеtаtmа kurvannapi na lipyate || (5.07)
naiva kiьcitkaromгti yukto manyeta tattvavit |
paчya¤чruхvanspзчa¤jighrannaчnaьgacchansvapanчvasan || (5.08)
pralapanvisзjangзhхannunmiщannimiщannapi |
indriyахгndriyаrtheщu vartanta iti dhаrayan || (5.09)
brahmaхyаdhаya karmахi saпgaь tyaktvа karoti yaю |
lipyate na sa pаpena padmapatramivаmbhasа || (5.10)
kаyena manasа buddhyа kevalairindriyairapi |
yoginaю karma kurvanti saпgaь tyaktvаtmaчuddhaye || (5.11)
yuktaюkarmaphalaь tyaktvа чаntimаpnoti naiщсhikгm |
ayuktaю kаmakаreхa phale sakto nibadhyate || (5.12)
sarvakarmахi manasа saьnyasyаste sukhaь vaчг |
navadvаre pure dehг naiva kurvanna kаrayan || (5.13)
na kartзtvaь na karmахi lokasya sзjati prabhuю |
na karmaphalasaьyogaь svabhаvastu pravartate || (5.14)
nаdatte kasyacitpаpaь na caiva sukзtaь vibhuю |
aj¤аnenаvзtaь j¤аnaь tena muhyanti jantavaю || (5.15)
j¤аnena tu tadaj¤аnaь yeщаь nачitamаtmanaю |
teщаmаdityavajj¤аnaь prakачayati tatparam || (5.16)
tadbuddhayastadаtmаnastanniщсhаstatparаyaхаю |
gacchantyapunarаvзttiь j¤аnanirdhеtakalmaщаю || (5.17)
vidyаvinayasaьpanne brаhmaхe gavi hastini |
чuni caiva чvapаke ca paхуitаю samadarчinaю || (5.18)
ihaiva tairjitaю sargo yeщаь sаmye sthitaь manaю |
nirdoщaь hi samaь brahma tasmаd brahmaхi te sthitаю || (5.19)
na prahзщyetpriyaь prаpya nodvijetprаpya cаpriyam |
sthirabuddhirasaьmеуho brahmavid brahmaхi sthitaю || (5.20)
bаhyasparчeщvasaktаtmа vindatyаtmani yatsukham |
sa brahmayogayuktаtmа sukhamakщayamaчnute || (5.21)
ye hi saьsparчajа bhogа duюkhayonaya eva te |
аdyantavantaю kaunteya na teщu ramate budhaю || (5.22)
чaknotгhaiva yaю soуhuь prаkщarгravimokщaхаt |
kаmakrodhodbhavaь vegaь sa yuktaю sa sukhг naraю || (5.23)
yo'ntaюsukho'ntarаrаmastathаntarjyotireva yaю |
sa yogг brahmanirvахaь brahmabhеto'dhigacchati || (5.24)
labhante brahmanirvахamзщayaю kщгхakalmaщаю |
chinnadvaidhа yatаtmаnaю sarvabhеtahite ratаю || (5.25)
kаmakrodhaviyuktаnаь yatгnаь yatacetasаm |
abhito brahmanirvахaь vartate viditаtmanаm || (5.26)
sparчаnkзtvа bahirbаhyаьчcakщuчcaivаntare bhruvoю |
prахаpаnau samau kзtvа nаsаbhyantaracаriхau || (5.27)
yatendriyamanobuddhirmunirmokщaparаyaхaю |
vigatecchаbhayakrodho yaю sadа mukta eva saю || (5.28)
bhoktаraь yaj¤atapasаь sarvalokamaheчvaram |
suhзdaь sarvabhеtаnаь j¤аtvа mаь чаntimзcchati || (5.29)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
saьnyаsayogo nаma paьcamo'dhyаyaю
6
atha щaщсho' dhyаyaю
(аtmasaьyamayogaю)
чrгbhagavаnuvаca:
anачritaю karmaphalaь kаryaь karma karoti yaю |
sa saьnyаsг ca yogг ca na niragnirna cаkriyaю || (6.01)
yaь saьnyаsamiti prаhuryogaь taь viddhi pахуava |
na hyasaьnyastasaпkalpo yogг bhavati kaчcana || (6.02)
аrurukщormuneryogaь karma kаraхamucyate |
yogаrеуhasya tasyaiva чamaю kаraхamucyate || (6.03)
yadа hi nendriyаrtheщu na karmasvanuщajjate |
sarvasaпkalpasaьnyаsг yogаrеуhastadocyate || (6.04)
uddharedаtmanаtmаnaь nаtmаnamavasаdayet |
аtmaiva hyаtmano bandhurаtmaiva ripurаtmanaю || (6.05)
bandhurаtmаtmanastasya yenаtmaivаtmanа jitaю |
anаtmanastu чatrutve vartetаtmaiva чatruvat || (6.06)
jitаtmanaю praчаntasya paramаtmа samаhitaю |
чгtoщхasukhaduюkheщu tathа mаnаpamаnayoю || (6.07)
j¤аnavij¤аnatзptаtmа kесastho vijitendriyaю |
yukta ityucyate yogг samaloщсачmakаьcanaю || (6.08)
suhзnmitrаryudаsгnamadhyasthadveщyabandhuщu |
sаdhuщvapi ca pаpeщu samabuddhirviчiщyate || (6.09)
yogг yu¤jгta satatamаtmаnaь rahasi sthitaю |
ekаkг yatacittаtmа nirачгraparigrahaю || (6.10)
чucau deчe pratiщсhаpya sthiramаsanamаtmanaю |
nаtyucchritaь nаtinгcaь cailаjinakuчottaram || (6.11)
tatraikаgraь manaю kзtvа yatacittendriyakriyаю |
upaviчyаsane yu¤jyаdyogamаtmaviчuddhaye || (6.12)
samaь kаyaчirogrгvaь dhаrayannacalaь sthiraю |
saьprekщya nаsikаgraь svaь diчaчcаnavalokayan || (6.13)
praчаntаtmа vigatabhгrbrahmacаrivrate sthitaю |
manaю saьyamya maccitto yukta аsгta matparaю || (6.14)
yu¤jannevaь sadаtmаnaь yogг niyatamаnasaю |
чаntiь nirvахaparamаь matsaьsthаmadhigacchati || (6.15)
nаtyaчnatastu yogo'sti na caikаntamanaчnataю |
na cаtisvapnaчгlasya jаgrato naiva cаrjuna || (6.16)
yuktаhаravihаrasya yuktaceщсasya karmasu |
yuktasvapnаvabodhasya yogo bhavati duюkhahа || (6.17)
yadа viniyataь cittamаtmanyevаvatiщсhate |
niюspзhaю sarvakаmebhyo yukta ityucyate tadа || (6.18)
yathа dгpo nivаtastho neпgate sopamа smзtа |
yogino yatacittasya yu¤jato yogamаtmanaю || (6.19)
yatroparamate cittaь niruddhaь yogasevayа |
yatra caivаtmanаtmаnaь paчyannаtmani tuщyati || (6.20)
sukhamаtyantikaь yattad buddhigrаhyamatгndriyam |
vetti yatra na caivаyaь sthitaчcalati tattvataю || (6.21)
yaь labdhvа cаparaь lаbhaь manyate nаdhikaь tataю |
yasminsthito na duюkhena guruхаpi vicаlyate || (6.22)
taь vidyаd duюkhasaьyogaviyogaь yogasaьj¤itam |
sa niчcayena yoktavyo yogo'nirviххacetasа || (6.23)
saпkalpaprabhavаnkаmаьstyaktvа sarvаnaчeщataю |
manasaivendriyagrаmaь viniyamya samantataю || (6.24)
чanaiю чanairuparamed buddhyа dhзtigзhгtayа |
аtmasaьsthaь manaю kзtvа na kiьcidapi cintayet || (6.25)
yato yato niчcarati manaчcaьcalamasthiram |
tatastato niyamyaitadаtmanyeva vaчaь nayet || (6.26)
praчаntamanasaь hyenaь yoginaь sukhamuttamam |
upaiti чаntarajasaь brahmabhеtamakalmaщam || (6.27)
yu¤jannevaь sadаtmаnaь yogг vigatakalmaщaю |
sukhena brahmasaьsparчamatyantaь sukhamaчnute || (6.28)
sarvabhеtasthamаtmаnaь sarvabhеtаni cаtmani |
гkщate yogayuktаtmа sarvatra samadarчanaю || (6.29)
yo mаь paчyati sarvatra sarvaь ca mayi paчyati |
tasyаhaь na praхaчyаmi sa ca me na praхaчyati || (6.30)
sarvabhеtasthitaь yo mаь bhajatyekatvamаsthitaю |
sarvathа vartamаno'pi sa yogг mayi vartate || (6.31)
аtmaupamyena sarvatra samaь paчyati yo'rjuna |
sukhaь vа yadi vа duюkhaь sa yogг paramo mataю || (6.32)
arjuna uvаca:
yo'yaь yogastvayа proktaю sаmyena madhusеdana |
etasyаhaь na paчyаmi caьcalatvаtsthitiь sthirаm || (6.33)
caьcalaь hi manaю kзщхa pramаthi balavad dзуham |
tasyаhaь nigrahaь manye vаyoriva suduщkaram || (6.34)
чrгbhagavаnuvаca:
asaьчayaь mahаbаho mano durnigrahaь calam |
abhyаsena tu kaunteya vairаgyeхa ca gзhyate || (6.35)
asaьyatаtmanа yogo duщprаpa iti me matiю |
vaчyаtmanа tu yatatа чakyo'vаptumupаyataю || (6.36)
arjuna uvаca:
ayatiю чraddhayopeto yogаccalitamаnasaю |
aprаpya yogasaьsiddhiь kаь gatiь kзщхa gacchati || (6.37)
kaccinnobhayavibhraщсaчchinnаbhramiva naчyati |
apratiщсho mahаbаho vimеуho brahmaхaю pathi || (6.38)
etanme saьчayaь kзщхa chettumarhasyaчeщataю |
tvadanyaю saьчayasyаsya chettа na hyupapadyate || (6.39)
чrгbhagavаnuvаca:
pаrtha naiveha nаmutra vinачastasya vidyate |
na hi kalyахakзtkaчcid durgatiь tаta gacchati || (6.40)
prаpya puхyakзtаь lokаnuщitvа чачvatгю samаю |
чucгnаь чrгmatаь gehe yogabhraщсo'bhijаyate || (6.41)
athavа yoginаmeva kule bhavati dhгmatаm |
etaddhi durlabhataraь loke janma yadгdзчam || (6.42)
tatra taь buddhisaьyogaь labhate paurvadehikam |
yatate ca tato bhеyaю saьsiddhau kurunandana || (6.43)
pеrvаbhyаsena tenaiva hriyate hyavaчo'pi saю |
jij¤аsurapi yogasya чabdabrahmаtivartate || (6.44)
prayatnаdyatamаnastu yogг saьчuddhakilbiщaю |
anekajanmasaьsiddhastato yаti parаь gatim || (6.45)
tapasvibhyo'dhiko yogг j¤аnibhyo'pi mato'dhikaю |
karmibhyaчcаdhiko yogг tasmаdyogг bhavаrjuna || (6.46)
yoginаmapi sarveщаь madgatenаntarаtmanа |
чraddhаvаnbhajate yo mаь sa me yuktatamo mataю || (6.47)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
аtmasaьyamayogo nаma щaщсho'dhyаyaю
7
atha saptamo' dhyаyaю
(j¤аnavij¤аnayogaю)
чrгbhagavаnuvаca:
mayyаsaktamanаю pаrtha yogaь yu¤janmadачrayaю |
asaьчayaь samagraь mаь yathа j¤аsyasi tacchзхu || (7.01)
j¤аnaь te'haь savij¤аnamidaь vakщyаmyaчeщataю |
yajj¤аtvа neha bhеyo'nyajj¤аtavyamavaчiщyate || (7.02)
manuщyахаь sahasreщu kaчcidyatati siddhaye |
yatatаmapi siddhаnаь kaчcinmаь vetti tattvataю || (7.03)
bhеmirаpo'nalo vаyuю khaь mano buddhireva ca |
ahaьkаra itгyaь me bhinnа prakзtiraщсadhа || (7.04)
apareyamitastvanyаь prakзtiь viddhi me parаm |
jгvabhеtаь mahаbаho yayedaь dhаryate jagat || (7.05)
etadyonгni bhеtаni sarvахгtyupadhаraya |
ahaь kзtsnasya jagataю prabhavaю pralayastathа || (7.06)
mattaю parataraь nаnyatkiьcidasti dhanaьjaya |
mayi sarvamidaь protaь sеtre maхigaха iva || (7.07)
raso'hamapsu kaunteya prabhаsmi чaчisеryayoю |
praхavaю sarvavedeщu чabdaю khe pauruщaь nзщu || (7.08)
puхyo gandhaю pзthivyаь ca tejaчcаsmi vibhаvasau |
jгvanaь sarvabhеteщu tapaчcаsmi tapasviщu || (7.09)
bгjaь mаь sarvabhеtаnаь viddhi pаrtha sanаtanam |
buddhirbuddhimatаmasmi tejastejasvinаmaham || (7.10)
balaь balavatаь cаhaь kаmarаgavivarjitam |
dharmаviruddho bhеteщu kаmo'smi bharatarщabha || (7.11)
ye caiva sаttvikа bhаvа rаjasаstаmasачca ye |
matta eveti tаnviddhi na tvahaь teщu te mayi || (7.12)
tribhirguхamayairbhаvairebhiю sarvamidaь jagat |
mohitaь nаbhijаnаti mаmebhyaю paramavyayam || (7.13)
daivг hyeща guхamayг mama mаyа duratyayа |
mаmeva ye prapadyante mаyаmetаь taranti te || (7.14)
na mаь duщkзtino mеуhаю prapadyante narаdhamаю |
mаyayаpahзtaj¤аnа аsuraь bhаvamачritаю || (7.15)
caturvidhа bhajante mаь janаю sukзtino'rjuna |
аrto jij¤аsurarthаrthг j¤аnг ca bharatarщabha || (7.16)
teщаь j¤аnг nityayukta ekabhaktirviчiщyate |
priyo hi j¤аnino'tyarthamahaь sa ca mama priyaю || (7.17)
udаrаю sarva evaite j¤аnг tvаtmaiva me matam |
аsthitaю sa hi yuktаtmа mаmevаnuttamаь gatim || (7.18)
bahеnаь janmanаmante j¤аnavаnmаь prapadyate |
vаsudevaю sarvamiti sa mahаtmа sudurlabhaю || (7.19)
kаmaistaistairhзtaj¤аnаю prapadyante'nyadevatаю |
taь taь niyamamаsthаya prakзtyа niyatаю svayа || (7.20)
yo yo yаь yаь tanuь bhaktaю чraddhayаrcitumicchati |
tasya tasyаcalаь чraddhаь tаmeva vidadhаmyaham || (7.21)
sa tayа чraddhayа yuktastasyаrаdhanamгhate |
labhate ca tataю kаmаnmayaivaю vihitаnhitаn || (7.22)
antavattu phalaь teщаь tadbhavatyalpamedhasаm |
devаndevayajo yаnti madbhaktа yаnti mаmapi || (7.23)
avyaktaь vyaktimаpannaь manyante mаmabuddhayaю |
paraь bhаvamajаnanto mamаvyayamanuttamam || (7.24)
nаhaь prakачaю sarvasya yogamаyаsamаvзtaю |
mеуho'yaь nаbhijаnаti loko mаmajamavyayam || (7.25)
vedаhaь samatгtаni vartamаnаni cаrjuna |
bhaviщyахi ca bhеtаni mаь tu veda na kaчcana || (7.26)
icchаdveщasamutthena dvandvamohena bhаrata |
sarvabhеtаni saьmohaь sarge yаnti paraьtapa || (7.27)
yeщаь tvantagataь pаpaь janаnаь puхyakarmaхаm |
te dvandvamohanirmuktа bhajante mаь dзуhavratаю || (7.28)
jarаmaraхamokщаya mаmачritya yatanti ye |
te brahma tadviduю kзtsnamadhyаtmaь karma cаkhilam || (7.29)
sаdhibhеtаdhidaivaь mаь sаdhiyaj¤aь ca ye viduю |
prayахakаle'pi ca mаь te viduryuktacetasaю || (7.30)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
j¤аnavij¤аnayogo nаma saptamo'dhyаyaю
8
atha aщсamo' dhyаyaю
(akщarabrahmayogaю)
arjuna uvаca:
kiь tad brahma kimadhyаtmaь kiь karma puruщottama |
adhibhеtaь ca kiь proktamadhidaivaь kimucyate || (8.01)
adhiyaj¤aю kathaь ko'tra dehe'sminmadhusеdana |
prayахakаle ca kathaь j¤eyo'si niyatаtmabhiю || (8.02)
чrгbhagavаnuvаca:
akщaraь brahma paramaь svabhаvo'dhyаtmamucyate |
bhеtabhаvodbhavakaro visargaю karmasaьj¤itaю || (8.03)
adhibhеtaь kщaro bhаvaю puruщaчcаdhidaivatam |
adhiyaj¤o'hamevаtra dehe dehabhзtаь vara || (8.04)
antakаle ca mаmeva smaranmuktvа kalevaram |
yaю prayаti sa madbhаvaь yаti nаstyatra saьчayaю || (8.05)
yaь yaь vа'pi smaranbhаvaь tyajatyante kalevaram |
taь tamevaiti kaunteya sadа tadbhаvabhаvitaю || (8.06)
tasmаtsarveщu kаleщu mаmanusmara yudhya ca |
mayyarpitamanobuddhirmаmevaiщyasyasaьчayaю || (8.07)
abhyаsayogayuktena cetasа nаnyagаminа |
paramaь puruщaь divyaь yаti pаrthаnucintayan || (8.08)
kaviь purахamanuчаsitаraь
aхoraхгyaьsamanusmaredyaю |
sarvasya dhаtаramacintyarеpaь
аdityavarхaь tamasaю parastаt || (8.09)
prayахakаle manasа'calena
bhaktyа yukto yogabalena caiva |
bhruvormadhye prахamаveчya samyak
sa taь paraь puruщamupaiti divyam || (8.10)
yadakщaraь vedavido vadanti
viчanti yadyatayo vгtarаgаю |
yadicchanto brahmacaryaь caranti
tatte padaь saьgraheхa pravakщye || (8.11)
sarvadvаrахi saьyamya mano hзdi nirudhya ca |
mеdhnyа^^rdhаyаtmanaю prахamаsthito yogadhаraхаm || (8.12)
omityekаkщaraь brahma vyаharanmаmanusmaran |
yaю prayаti tyajandehaь sa yаti paramаь gatim || (8.13)
ananyacetаю satataь yo mаь smarati nityaчaю |
tasyаhaь sulabhaю pаrtha nityayuktasya yoginaю || (8.14)
mаmupetya punarjanma duюkhаlayamaчачvatam |
nаpnuvanti mahаtmаnaю saьsiddhiь paramаь gatаю || (8.15)
аbrahmabhuvanаllokаю punarаvartino'rjuna |
mаmupetya tu kaunteya punarjanma na vidyate || (8.16)
sahasrayugaparyantamaharyad brahmaхo viduю |
rаtriь yugasahasrаntаь te'horаtravido janаю || (8.17)
avyaktаd vyaktayaю sarvаю prabhavantyaharаgame |
rаtryаgame pralгyante tatraivаvyaktasaьj¤ake || (8.18)
bhеtagrаmaю sa evаyaь bhеtvа bhеtvа pralгyate |
rаtryаgame'vaчaю pаrtha prabhavatyaharаgame || (8.19)
parastasmаttu bhаvo'nyo'vyakto'vyaktаtsanаtanaю |
yaю sa sarveщu bhеteщu naчyatsu na vinaчyati || (8.20)
avyakto'kщara ityuktastamаhuю paramаь gatim |
yaь prаpya na nivartante taddhаma paramaь mama || (8.21)
puruщaю sa paraю pаrtha bhaktyа labhyastvananyayа |
yasyаntaюsthаni bhеtаni yena sarvamidaь tatam || (8.22)
yatra kаle tvanаvзttimаvзttiь caiva yoginaю |
prayаtа yаnti taь kаlaь vakщyаmi bharatarщabha || (8.23)
agnirjotirahaю чuklaю щaхmаsа uttarаyaхam |
tatra prayаtа gacchanti brahma brahmavido janаю || (8.24)
dhеmo rаtristathа kзщхaю щaхmаsа dakщiхаyanam |
tatra cаndramasaь jyotiryogг prаpya nivartate || (8.25)
чuklakзщхe gatг hyete jagataю чачvate mate |
ekayа yаtyanаvзttimanyayаvartate punaю || (8.26)
naite sзtг pаrtha jаnanyogг muhyati kaчcana |
tasmаtsarveщu kаleщu yogayukto bhavаrjuna || (8.27)
vedeщu yaj¤eщu tapaюsu caiva
dаneщu yatpuхyaphalaь pradiщсam |
atyeti tatsarvamidaь viditvа
yogг paraь sthаnamupaiti cаdyam || (8.28)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
akщarabrahmayogo nаmащсamo'dhyаyaю
9
atha navamo' dhyаyaю
(rаjavidyаrаjaguhyayogaю)
чrгbhagavаnuvаca:
idaь tu te guhyatamaь pravakщyаmyanasеyave |
j¤аnaь vij¤аnasahitaь yajj¤аtvа mokщyase'чubhаt || (9.01)
rаjavidyа rаjaguhyaь pavitramidamuttamam |
pratyakщаvagamaь dharmyaь susukhaь kartumavyayam || (9.02)
aчraddadhаnаю puruща dharmasyаsya paraьtapa |
aprаpya mаь nivartante mзtyusaьsаravartmani || (9.03)
mayа tatamidaь sarvaь jagadavyaktamеrtinа |
matsthаni sarvabhеtаni na cаhaь teщvavasthitaю || (9.04)
na ca matsthаni bhеtаni paчya me yogamaiчvaram |
bhеtabhзnna ca bhеtastho mamаtmа bhеtabhаvanaю || (9.05)
yathаkачasthito nityaь vаyuю sarvatrago mahаn |
tathа sarvахi bhеtаni matsthаnгtyupadhаraya || (9.06)
sarvabhеtаni kaunteya prakзtiь yаnti mаmikаm |
kalpakщaye punastаni kalpаdau visзjаmyaham || (9.07)
prakзtiь svаmavaщсabhya visзjаmi punaю punaю |
bhеtagrаmamimaь kзtsnamavaчaь prakзtervaчаt || (9.08)
na ca mаь tаni karmахi nibadhnanti dhanaьjaya |
udаsгnavadаsгnamasaktaь teщu karmasu || (9.09)
mayаdhyakщeхa prakзtiю sеyate sacarаcaram |
hetunаnena kaunteya jagadviparivartate || (9.10)
avajаnanti mаь mеуhа mаnuщгь tanumачritam |
paraь bhаvamajаnanto mama bhеtamaheчvaram || (9.11)
moghача moghakarmахo moghaj¤аnа vicetasaю |
rаkщasгmаsurгь caiva prakзtiь mohinгь чritаю || (9.12)
mahаtmаnastu mаь pаrtha daivгь prakзtimачritаю |
bhajantyananyamanaso j¤аtvа bhеtаdimavyayam || (9.13)
satataь kгrtayanto mаь yatantaчca dзуhavratаю |
namasyantaчca mаь bhaktyа nityayuktа upаsate || (9.14)
j¤аnayaj¤ena cаpyanye yajanto mаmupаsate |
ekatvena pзthaktvena bahudhа viчvatomukham || (9.15)
ahaь kraturahaь yaj¤aю svadhаhamahamauщadham |
mantro'hamahamevаjyamahamagnirahaь hutam || (9.16)
pitаhamasya jagato mаtа dhаtа pitаmahaю |
vedyaь pavitramoьkаra зksаma yajureva ca || (9.17)
gatirbhartа prabhuю sаkщг nivаsaю чaraхaь suhзt |
prabhavaю pralayaю sthаnaь nidhаnaь bгjamavyayam || (9.18)
tapаmyahamahaь varщaь nigзхhаmyutsзjаmi ca |
amзtaь caiva mзtyuчca sadasaccаhamarjuna || (9.19)
traividyа mаь somapаю pеtapаpа
yaj¤airiщсvа svargatiь prаrthayante |
te puхyamаsаdya surendralokaь
aчnanti divyаndivi devabhogаn || (9.20)
te taь bhuktvа svargalokaь viчаlaь
kщгхe puхye martyalokaь viчanti |
evaь trayгdharmamanuprapannа
gatаgataь kаmakаmа labhante || (9.21)
ananyачcintayanto mаь ye janаю paryupаsate |
teщаь nityаbhiyuktаnаь yogakщemaь vahаmyaham || (9.22)
ye'pyanyadevatаbhaktа yajante чraddhayаnvitаю |
te'pi mаmeva kaunteya yajantyavidhipеrvakam || (9.23)
ahaь hi sarvayaj¤аnаь bhoktа ca prabhureva ca |
na tu mаmabhijаnanti tattvenаtaчcyavanti te || (9.24)
yаnti devavratа devаnpitйnyаnti pitзvratаю |
bhеtаni yаnti bhеtejyа yаnti madyаjino'pi mаm || (9.25)
patraь puщpaь phalaь toyaь yo me bhaktyа prayacchati |
tadahaь bhaktyupahзtamaчnаmi prayatаtmanaю || (9.26)
yatkaroщi yadaчnаsi yajjuhoщi dadаsi yat |
yattapasyasi kaunteya tatkuruщva madarpaхam || (9.27)
чubhачubhaphalairevaь mokщyase karmabandhanaiю |
saьnyаsayogayuktаtmа vimukto mаmupaiщyasi || (9.28)
samo'haь sarvabhеteщu na me dveщyo'sti na priyaю |
ye bhajanti tu mаь bhaktyа mayi te teщu cаpyaham || (9.29)
api cetsudurаcаro bhajate mаmananyabhаk |
sаdhureva sa mantavyaю samyagvyavasito hi saю || (9.30)
kщipraь bhavati dharmаtmа чaчvacchаntiь nigacchati |
kaunteya pratijаnгhi na me bhaktaю praхaчyati || (9.31)
mаь hi pаrtha vyapачritya ye'pi syuю pаpayonayaю |
striyo vaiчyаstathа чеdrаste'pi yаnti parаь gatim || (9.32)
kiь punarbrаhmaхаю puхyа bhaktа rаjarщayastathа |
anityamasukhaь lokamimaь prаpya bhajasva mаm || (9.33)
manmanа bhava madbhakto madyаjг mаь namaskuru |
mаmevaiщyasi yuktvaivamаtmаnaь matparаyaхaю || (9.34)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
rаjavidyаrаjaguhyayogo nаma navamo'dhyаyaю
10
atha daчamo' dhyаyaю
(vibhеtiyogaю)
чrгbhagavаnuvаca:
bhеya eva mahаbаho чзхu me paramaь vacaю |
yatte'haь prгyamахаya vakщyаmi hitakаmyayа || (10.01)
na me viduю suragaхаю prabhavaь na maharщayaю |
ahamаdirhi devаnаь maharщгхаь ca sarvaчaю || (10.02)
yo mаmajamanаdiь ca vetti lokamaheчvaram |
asaьmеуhaю sa martyeщu sarvapаpaiю pramucyate || (10.03)
buddhirj¤аnamasaьmohaю kщamа satyaь damaю чamaю |
sukhaь duюkhaь bhavo'bhаvo bhayaь cаbhayameva ca || (10.04)
ahiьsа samatа tuщсistapo dаnaь yaчo'yaчaю |
bhavanti bhаvа bhеtаnаь matta eva pзthagvidhаю || (10.05)
maharщayaю sapta pеrve catvаro manavastathа |
madbhаvа mаnasа jаtа yeщаь loka imаю prajаю || (10.06)
etаь vibhеtiь yogaь ca mama yo vetti tattvataю |
so'vikampena yogena yujyate nаtra saьчayaю || (10.07)
ahaь sarvasya prabhavo mattaю sarvaь pravartate |
iti matvа bhajante mаь budhа bhаvasamanvitаю || (10.08)
maccittа madgataprаха bodhayantaю parasparam |
kathayantaчca mаь nityaь tuщyanti ca ramanti ca || (10.09)
teщаь satatayuktаnаь bhajatаь prгtipеrvakam |
dadаmi buddhiyogaь taь yena mаmupayаnti te || (10.10)
teщаmevаnukampаrthamahamaj¤аnajaь tamaю |
nачayаmyаtmabhаvastho j¤аnadгpena bhаsvatа || (10.11)
arjuna uvаca:
paraь brahma paraь dhаma pavitraь paramaь bhavаn |
puruщaь чачvataь divyamаdidevamajaь vibhum || (10.12)
аhustvаmзщayaю sarve devarщirnаradastathа |
asito devalo vyаsaю svayaь caiva bravгщi me || (10.13)
sarvametadзtaь manye yanmаь vadasi keчava |
na hi te bhagavanvyaktiь vidurdevа na dаnavаю || (10.14)
svayamevаtmanаtmаnaь vettha tvaь puruщottama |
bhеtabhаvana bhеteчa devadeva jagatpate || (10.15)
vaktumarhasyaчeщeхa divyа hyаtmavibhеtayaю |
yаbhirvibhеtibhirlokаnimаьstvaь vyаpya tiщсhasi || (10.16)
kathaь vidyаmahaь yogiьstvаь sadа paricintayan |
keщu keщu ca bhаveщu cintyo'si bhagavanmayа || (10.17)
vistareхаtmano yogaь vibhеtiь ca janаrdana |
bhеyaю kathaya tзptirhi чзхvato nаsti me'mзtam || (10.18)
чrгbhagavаnuvаca:
hanta te kathayiщyаmi divyа hyаtmavibhеtayaю |
prаdhаnyataю kuruчreщсha nаstyanto vistarasya me || (10.19)
ahamаtmа guуаkeчa sarvabhеtачayasthitaю |
ahamаdiчca madhyaь ca bhеtаnаmanta eva ca || (10.20)
аdityаnаmahaь viщхurjyotiщаь raviraьчumаn |
marгcirmarutаmasmi nakщatrахаmahaь чaчг || (10.21)
vedаnаь sаmavedo'smi devаnаmasmi vаsavaю |
indriyахаь manaчcаsmi bhеtаnаmasmi cetanа || (10.22)
rudrахаь чaпkaraчcаsmi vitteчo yakщarakщasаm |
vasеnаь pаvakaчcаsmi meruю чikhariхаmaham || (10.23)
purodhasаь ca mukhyaь mаь viddhi pаrtha bзhaspatim |
senаnгnаmahaь skandaю sarasаmasmi sаgaraю || (10.24)
maharщгхаь bhзgurahaь girаmasmyekamakщaram |
yaj¤аnаь japayaj¤o'smi sthаvarахаь himаlayaю || (10.25)
aчvatthaю sarvavзkщахаь devarщгхаь ca nаradaю |
gandharvахаь citrarathaю siddhаnаь kapilo muniю || (10.26)
uccaiючravasamaчvаnаь viddhi mаmamзtodbhavam |
airаvataь gajendrахаь narахаь ca narаdhipam || (10.27)
аyudhаnаmahaь vajraь dhenеnаmasmi kаmadhuk |
prajanaчcаsmi kandarpaю sarpахаmasmi vаsukiю || (10.28)
anantaчcаsmi nаgаnаь varuхo yаdasаmaham |
pitзхаmaryamа cаsmi yamaю saьyamatаmaham || (10.29)
prahlаdaчcаsmi daityаnаь kаlaю kalayatаmaham |
mзgахаь ca mзgendro'haь vainateyaчca pakщiхаm || (10.30)
pavanaю pavatаmasmi rаmaю чastrabhзtаmaham |
jhaщахаь makaraчcаsmi srotasаmasmi jаhnavг || (10.31)
sargахаmаdirantaчca madhyaь caivаhamarjuna |
adhyаtmavidyа vidyаnаь vаdaю pravadatаmaham || (10.32)
akщarахаmakаro'smi dvandvaю sаmаsikasya ca |
ahamevаkщayaю kаlo dhаtа'haь viчvatomukhaю || (10.33)
mзtyuю sarvaharaчcаhamudbhavaчca bhaviщyatаm |
kгrtiю чrгrvаkca nаrгхаь smзtirmedhа dhзtiю kщamа || (10.34)
bзhatsаma tathа sаmnаь gаyatrг chandasаmaham |
mаsаnаь mаrgaчгrщo'hamзtеnаь kusumаkaraю || (10.35)
dyutaь chalayatаmasmi tejastejasvinаmaham |
jayo'smi vyavasаyo'smi sattvaь sattvavatаmaham || (10.36)
vзщхгnаь vаsudevo'smi pахуavаnаь dhanaьjayaю |
munгnаmapyahaь vyаsaю kavгnаmuчanа kaviю || (10.37)
daхуo damayatаmasmi nгtirasmi jigгщatаm |
maunaь caivаsmi guhyаnаь j¤аnaь j¤аnavatаmaham || (10.38)
yaccаpi sarvabhеtаnаь bгjaь tadahamarjuna |
na tadasti vinа yatsyаnmayа bhеtaь carаcaram || (10.39)
nаnto'sti mama divyаnаь vibhеtгnаь paraьtapa |
eщa tеddeчataю prokto vibhеtervistaro mayа || (10.40)
yadyadvibhеtimatsattvaь чrгmadеrjitameva vа |
tattadevаvagaccha tvaь mama tejoьчasaьbhavam || (10.41)
athavа bahunaitena kiь j¤аtena tavаrjuna |
viщсabhyаhamidaь kзtsnamekаьчena sthito jagat || (10.42)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
vibhеtiyogo nаma daчamo'dhyаyaю
11
athaikаdaчo' dhyаyaю
(viчvarеpadarчanayogaю)
arjuna uvаca:
madanugrahаya paramaь guhyamadhyаtmasaьj¤itam |
yattvayoktaь vacastena moho'yaь vigato mama || (11.01)
bhavаpyayau hi bhеtаnаь чrutau vistaraчo mayа |
tvattaю kamalapatrаkщa mаhаtmyamapi cаvyayam || (11.02)
evametadyathаttha tvamаtmаnaь parameчvara |
draщсumicchаmi te rеpamaiчvaraь puruщottama || (11.03)
manyase yadi tacchakyaь mayа draщсumiti prabho |
yogeчvara tato me tvaь darчayаtmаnamavyayam || (11.04)
чrгbhagavаnuvаca:
paчya me pаrtha rеpахi чataчo'tha sahasraчaю |
nаnаvidhаni divyаni nаnаvarхаkзtгni ca || (11.05)
paчyаdityаnvasеnrudrаnaчvinau marutastathа |
bahеnyadзщсapеrvахi paчyачcaryахi bhаrata || (11.06)
ihaikasthaь jagatkзtsnaь paчyаdya sacarаcaram |
mama dehe guуаkeчa yaccаnyad draщсumicchasi || (11.07)
na tu mаь чakyase draщсumanenaiva svacakщuща |
divyaь dadаmi te cakщuю paчya me yogamaiчvaram || (11.08)
sa¤jaya uvаca:
evamuktvа tato rаjanmahаyogeчvaro hariю |
darчayаmаsa pаrthаya paramaь rеpamaiчvaram || (11.09)
anekavaktranayanamanekаdbhutadarчanam |
anekadivyаbharaхaь divyаnekodyatаyudham || (11.10)
divyamаlyаmbaradharaь divyagandhаnulepanam |
sarvачcaryamayaь devamanantaь viчvatomukham || (11.11)
divi sеryasahasrasya bhavedyugapadutthitа |
yadi bhаю sadзчг sа syаdbhаsastasya mahаtmanaю || (11.12)
tatraikasthaь jagatkзtsnaь pravibhaktamanekadhа |
apaчyaddevadevasya чarгre pахуavastadа || (11.13)
tataю sa vismayаviщсo hзщсaromа dhanaьjayaю |
praхamya чirasа devaь kзtа¤jalirabhащata || (11.14)
arjuna uvаca:
paчyаmi devаьstava deva dehe
sarvаьstathа bhеtaviчeщasaпghаn |
brahmахamгчaь kamalаsanasthaь
зщгьчca sarvаnuragаьчca divyаn || (11.15)
anekabаhеdaravaktranetraь
paчyаmi tvаь sarvato'nantarеpam |
nаntaь na madhyaь na punastavаdiь
paчyаmi viчveчvara viчvarеpa || (11.16)
kirгсinaь gadinaь cakriхaь ca
tejorачiь sarvato dгptimantam |
paчyаmi tvаь durnirгkщyaь samantаd
dгptаnalаrkadyutimaprameyam || (11.17)
tvamakщaraь paramaь veditavyaь
tvamasya viчvasya paraь nidhаnam |
tvamavyayaю чачvatadharmagoptа
sanаtanastvaь puruщo mato me || (11.18)
anаdimadhyаntamanantavгryam
anantabаhuь чaчisеryanetram |
paчyаmi tvаь dгptahutачavaktraь
svatejasа viчvamidaь tapantam || (11.19)
dyаvаpзthivyoridamantaraь hi
vyаptaь tvayaikena diчaчca sarvаю |
dзщсvаdbhutaь rеpamugraь tavedaь
lokatrayaь pravyathitaь mahаtman || (11.20)
amг hi tvаь surasaпghа viчanti
kecidbhгtаю prа¤jalayo gзхanti |
svastгtyuktvа maharщisiddhasaпghаю
stuvanti tvаь stutibhiю puщkalаbhiю || (11.21)
rudrаdityа vasavo ye ca sаdhyа
viчveчvinau marutaчcoщmapачca |
gandharvayakщаsurasiddhasaпghа
vгkщante tvаь vismitачcaiva sarve || (11.22)
rеpaь mahatte bahuvaktranetraь
mahаbаho bahubаhеrupаdam |
bahеdaraь bahudaьщсrаkarаlaь
dзщсvа lokаю pravyathitаstathаham || (11.23)
nabhaюspзчaь dгptamanekavarхaь
vyаttаnanaь dгptaviчаlanetram |
dзщсvа hi tvаь pravyathitаntarаtmа
dhзtiь na vindаmi чamaь ca viщхo || (11.24)
daьщсrаkarаlаni ca te mukhаni
dзщсvaiva kаlаnalasannibhаni |
diчo na jаne na labhe ca чarma
prasгda deveчa jagannivаsa || (11.25)
amг ca tvаь dhзtarащсrasya putrаю
sarve sahaivаvanipаlasaпghaiю |
bhгщmo droхaю sеtaputrastathаsau
sahаsmadгyairapi yodhamukhyaiю || (11.26)
vaktrахi te tvaramаха viчanti
daьщсrаkarаlаni bhayаnakаni |
kecidvilagnа daчanаntareщu
saьdзчyante cеrхitairuttamапgaiю || (11.27)
yathа nadгnаь bahavo'mbuvegаю
samudramevаbhimukhа dravanti |
tathа tavаmг naralokavгrа
viчanti vaktrахyabhivijvalanti || (11.28)
yathа pradгptaь jvalanaь pataпgа
viчanti nачаya samзddhavegаю |
tathaiva nачаya viчanti lokаю
tavаpi vaktrахi samзddhavegаю || (11.29)
lelihyase grasamаnaю samantаt
lokаnsamagrаnvadanairjvaladbhiю |
tejobhirаpеrya jagatsamagraь
bhаsastavogrаю pratapanti viщхo || (11.30)
аkhyаhi me ko bhavаnugrarеpo
namo'stu te devavara prasгda |
vij¤аtumicchаmi bhavantamаdyaь
na hi prajаnаmi tava pravзttim || (11.31)
чrгbhagavаnuvаca:
kаlo'smi lokakщayakзtpravзddho
lokаnsamаhartumiha pravзttaю |
зte'pi tvаь na bhaviщyanti sarve
ye'vasthitаю pratyanгkeщu yodhаю || (11.32)
tasmаttvamuttiщсha yaчo labhasva
jitvа чatrеn bhuпkщva rаjyaь samзddham |
mayaivaite nihatаю pеrvameva
nimittamаtraь bhava savyasаcin || (11.33)
droхaь ca bhгщmaь ca jayadrathaь ca
karхaь tathаnyаnapi yodhavгrаn |
mayа hatаьstvaь jahi mаvyathiщсhа
yudhyasva jetаsi raхe sapatnаn || (11.34)
sa¤jaya uvаca:
etacchrutvа vacanaь keчavasya
kзtа¤jalirvepamаnaю kirгсг |
namaskзtvа bhеya evаha kзщхaь
sagadgadaь bhгtabhгtaю praхamya || (11.35)
arjuna uvаca:
sthаne hзщгkeчa tava prakгrtyа
jagatprahзщyatyanurajyate ca |
rakщаьsi bhгtаni diчo dravanti
sarve namasyanti ca siddhasaпghаю || (11.36)
kasmаcca te na nameranmahаtman
garгyase brahmaхo'pyаdikartre |
ananta deveчa jagannivаsa
tvamakщaraь sadasattatparaь yat || (11.37)
tvamаdidevaю puruщaю purахaю
tvamasya viчvasya paraь nidhаnam |
vettаsi vedyaь ca paraь ca dhаma
tvayа tataь viчvamanantarеpa || (11.38)
vаyuryamo'gnirvaruхaю чaчапkaю
prajаpatistvaь prapitаmahaчca |
namo namaste'stu sahasrakзtvaю
punaчca bhеyo'pi namo namaste || (11.39)
namaю purastаdatha pзщсhataste
namo'stu te sarvata eva sarva |
anantavгryаmitavikramastvaь
sarvaь samаpnoщi tato'si sarvaю || (11.40)
sakheti matvа prasabhaь yaduktaь
he kзщхa he yаdava he sakheti |
ajаnatа mahimаnaь tavedaь
mayа pramаdаtpraхayena vа'pi || (11.41)
yaccаvahаsаrthamasatkзto'si
vihаraчayyаsanabhojaneщu |
eko'thavаpyacyuta tatsamakщaь
tatkщаmaye tvаmahamaprameyam || (11.42)
pitаsi lokasya carаcarasya
tvamasya pеjyaчca gururgarгyаn |
na tvatsamo'styabhyadhikaю kuto'nyo
lokatraye'pyapratimaprabhаva || (11.43)
tasmаtpraхamya praхidhаya kаyaь
prasаdaye tvаmahamгчamгуyam |
piteva putrasya sakheva sakhyuю
priyaю priyаyаrhasi deva soуhum || (11.44)
adзщсapеrvaь hзщito'smi dзщсvа
bhayena ca pravyathitaь mano me |
tadeva me darчaya deva rеpaь
prasгda deveчa jagannivаsa || (11.45)
kirгсinaь gadinaь cakrahastaь
icchаmi tvаь draщсumahaь tathaiva |
tenaiva rеpeхa caturbhujena
sahasrabаho bhava viчvamеrte || (11.46)
чrгbhagavаnuvаca:
mayа prasannena tavаrjunedaь
rеpaь paraь darчitamаtmayogаt |
tejomayaь viчvamanantamаdyaь
yanme tvadanyena na dзщсapеrvam || (11.47)
na veda yaj¤аdhyayanairna dаnaiю
na ca kriyаbhirna tapobhirugraiю |
evaьrеpaю чakya ahaь nзloke
draщсuь tvadanyena kurupravгra || (11.48)
mа te vyathа mа ca vimеуhabhаvo
dзщсvа rеpaь ghoramгdзпmamedam |
vyapetabhгю prгtamanаю punastvaь
tadeva me rеpamidaь prapaчya || (11.49)
sa¤jaya uvаca:
ityarjunaь vаsudevastathoktvа
svakaь rеpaь darчayаmаsa bhеyaю |
ачvаsayаmаsa ca bhгtamenaь
bhеtvа punaю saumyavapurmahаtmа || (11.50)
arjuna uvаca:
dзщсvedaь mаnuщaь rеpaь tava saumyaь janаrdana |
idаnгmasmi saьvзttaю sacetаю prakзtiь gataю || (11.51)
чrгbhagavаnuvаca:
sudurdarчamidaь rеpaь dзщсvаnasi yanmama |
devа apyasya rеpasya nityaь darчanakапkщiхaю || (11.52)
nаhaь vedairna tapasа na dаnena na cejyayа |
чakya evaьvidho draщсuь dзщсavаnasi mаь yathа || (11.53)
bhaktyа tvananyayа чakya ahamevaьvidho'rjuna |
j¤аtuь draщсuь ca tatvena praveщсuь ca paraьtapa || (11.54)
matkarmakзnmatparamo madbhaktaю saпgavarjitaю |
nirvairaю sarvabhеteщu yaю sa mаmeti pахуava || (11.55)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
viчvarеpadarчanayogo nаmaikаdaчo'dhyаyaю
12
atha dvаdaчo' dhyаyaю
(bhaktiyogaю)
arjuna uvаca:
evaь satatayuktа ye bhaktаstvаь paryupаsate |
ye cаpyakщaramavyaktaь teщаь ke yogavittamаю || (12.01)
чrгbhagavаnuvаca:
mayyаveчya mano ye mаь nityayuktа upаsate |
чraddhayа parayopetаю te me yuktatamа matаю || (12.02)
ye tvakщaramanirdeчyaь avyaktaь paryupаsate |
sarvatragamaciьtyaьca kесasthaь acalaьdhruvam || (12.03)
saьniyamyendriyagrаmaь sarvatra samabuddhayаю |
te prаpnuvanti mаmeva sarvabhеtahite ratаю || (12.04)
kleчo'dhikatarasteщаь avyaktаsaktacetasаm ||
avyaktаhi gatirduюkhaь dehavadbhiravаpyate || (12.05)
ye tu sarvахi karmахi mayi saьnyasya matparaю |
ananyenaiva yogena mаь dhyаyanta upаsate || (12.06)
teщаmahaь samuddhartа mзtyusaьsаrasаgarаt |
bhavаmi na cirаtpаrtha mayyаveчitacetasаm || (12.07)
mayyeva mana аdhatsva mayi buddhiь niveчaya |
nivasiщyasi mayyeva ata еrdhvaь na saьчayaю || (12.08)
athacittaь samаdhаtuь na чaknoщi mayi sthiram |
abhyаsayogena tato mаmicchаptuь dhanaьjaya || (12.09)
abhyаse'pyasamartho'si matkarmaparamo bhava |
madarthamapi karmахi kurvansiddhimavаpsyasi || (12.10)
athaitadapyaчakto'si kartuь madyogamачritaю |
sarvakarmaphalatyаgaь tataю kuru yatаtmavаn || (12.11)
чreyo hi j¤аnamabhyаsаjj¤аnаddhyаnaь viчiщyate |
dhyаnаtkarmaphalatyаgastyаgаcchаьtiranantaram || (12.12)
adveщса sarvabhеtаnаь maitraю karuхa eva ca |
nirmamo nirahaпkаraю samaduюkhasukhaю kщamг || (12.13)
saьtuщсaю satataь yogг yatаtmа dзуhaniчcayaю |
mayyarpitamanobuddhiryo madbhaktaю sa me priyaю || (12.14)
yasmаnnodvijate loko lokаnnodvijate ca yaю |
harщаmarщabhayodvegairmukto yaю sa ca me priyaю || (12.15)
anapekщaю чucirdakщa udаsгno gatavyathaю |
sarvаrambhaparityаgг yo madbhaktaю sa me priyaю || (12.16)
yo na hзщyati na dveщсi na чocati na kапkщati |
чubhачubhaparityаgг bhaktimаnyaю sa me priyaю || (12.17)
samaю чatrau ca mitre ca tathа mаnаpamаnayoю |
чгtoщхasukhaduюkheщu samaю saпgavivarjitaю || (12.18)
tulyanindаstutirmaunг saьtuщсo yena kenacit |
aniketaю sthiramatirbhaktimаnme priyo naraю || (12.19)
ye tu dharmyаmзtamidaь yathoktaь paryupаsate |
чraddadhаnа matparamа bhaktаste'tгva me priyаю || (12.20)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
bhaktiyogo nаma dvаdaчo'dhyаyaю
13
atha trayodaчo' dhyаyaю
(kщetrakщetraj¤avibhаgayogaю)
arjuna uvаca:
prakзtiь puruщaь caiva kщetraь kщetraj¤ameva ca |
etadveditumicchаmi j¤аnaь j¤eyaь ca keчava || (13.01)
чrгbhagavаnuvаca:
idaь чarгraь kaunteya kщetramityabhidhгyate |
etadyo vetti taь prаhuю kщetraj¤a iti tadvidaю || (13.02)
kщetraj¤aь cаpi mаь viddhi sarvakщetreщu bhаrata |
kщetrakщetraj¤ayorj¤аnaь yattajj¤аnaь mataь mama || (13.03)
tatkщetraь yacca yаdзkca yadvikаri yataчca yat |
sa ca yo yatprabhаvaчca tatsamаsena me чзхu || (13.04)
зщibhirbahudhа gгtaь chandobhirvividhaiю pзthak |
brahmasеtrapadaiчcaiva hetumadbhirviniчcitaiю || (13.05)
mahаbhеtаnyahaьkаro buddhiravyaktameva ca |
indriyахi daчaikaь ca paьca cendriyagocarаю || (13.06)
icchа dveщaю sukhaь duюkhaь saьghаtaчcetanа dhзtiю |
etatkщetraь samаsena savikаramudаhзtam || (13.07)
amаnitvamadambhitvamahiьsа kщаntirаrjavam |
аcаryopаsanaь чaucaь sthairyamаtmavinigrahaю || (13.08)
indriyаrtheщu vairаgyamanahaьkаra eva ca |
janmamзtyujarаvyаdhiduюkhadoщаnudarчanam || (13.09)
asaktiranabhiщvaпgaю putradаragзhаdiщu |
nityaь ca samacittatvamiщсаniщсopapattiщu || (13.10)
mayi cаnanyayogena bhaktiravyabhicаriхг |
viviktadeчasevitvamaratirjanasaьsadi || (13.11)
adhyаtmaj¤аnanityatvaь tattvaj¤аnаrthadarчanam |
etajj¤аnamiti proktamaj¤аnaь yadato'nyathа || (13.12)
j¤eyaь yattatpravakщyаmi yajj¤аtvа'mзtamaчnute |
anаdimatparaь brahma na sattannаsaducyate || (13.13)
sarvataю pахipаdaь tatsarvato'kщiчiromukham |
sarvataю чrutimalloke sarvamаvзtya tiщсhati || (13.14)
sarvendriyaguхаbhаsaь sarvendriyavivarjitam |
asaktaь sarvabhзccaiva nirguхaь guхabhoktз ca || (13.15)
bahirantaчca bhеtаnаmacaraь carameva ca |
sеkщmatvаttadavij¤eyaь dеrasthaь cаntike ca tat || (13.16)
avibhaktaь ca bhеteщu vibhaktamiva ca sthitam |
bhеtabhartз ca tajj¤eyaь grasiщхu prabhaviщхu ca || (13.17)
jyotiщаmapi tajjyotistamasaю paramucyate |
j¤аnaь j¤eyaь j¤аnagamyaь hзdi sarvasya viщсhitam || (13.18)
iti kщetraь tathа j¤аnaь j¤eyaь coktaь sanаsataю |
madbhakta etadvij¤аya madbhаvаyopapadyate || (13.19)
prakзtiь puruщaь caiva vidyanаdi ubhаvapi |
vikаrаьчca guхаьчcaiva viddhi prakзtisaьbhavаn || (13.20)
kаryakаraхakartзtve hetuю prakзtirucyate |
puruщaю sukhaduюkhаnаь bhoktзtve heturucyate || (13.21)
puruщaю prakзtistho hi bhuпkte prakзtijаnguхаn |
kаraхaь guхasaпgo'sya sadasadyonijanmasu || (13.22)
upadraщсаnumantа ca bhartа bhoktа maheчvaraю |
paramаtmeti cаpyukto dehe'sminpuruщaю paraю || (13.23)
ya evaь vetti puruщaь prakзtiь ca guхaiю saha |
sarvathа vartamаno'pi na sa bhеyo'bhijаyate || (13.24)
dhyаnenаtmani paчyanti kecidаtmаnamаtmanа |
anye sапkhyena yogena karmayogena cаpare || (13.25)
anye tvevamajаnantaю чrutvаnyebhya upаsate |
te'pi cаtitarantyeva mзtyuь чrutiparаyaхаю || (13.26)
yаvatsaьjаyate kiьcitsattvaь sthаvarajaпgamam |
kщetrakщetraj¤asaьyogаttadviddhi bharatarщabha || (13.27)
samaь sarveщu bhеteщu tiщсhantaь parameчvaram
vinaчyatsvavinaчyantaь yaю paчyati sa paчyati || (13.28)
samaь paчyanhi sarvatra samavasthitamгчvaram |
na hinastyаtmanаtmаnaь tato yаti parаь gatim || (13.29)
prakзtyaiva ca karmахi kriyamахаni sarvaчaю |
yaю paчyati tathаtmаnamakartаraь sa paчyati || (13.30)
yadа bhеtapзthagbhаvamekasthamanupaчyati |
tata eva ca vistаraь brahma saьpadyate tadа || (13.31)
anаditvаnnirguхatvаtparamаtmаyamavyayaю |
чarгrastho'pi kaunteya na karoti na lipyate || (13.32)
yathа sarvagataь saukщmyаdаkачaь nopalipyate |
sarvatrаvasthito dehe tathаtmа nopalipyate || (13.33)
yathа prakачayatyekaю kзtsnaь lokamimaь raviю |
kщetraь kщetrг tathа kзtsnaь prakачayati bhаrata || (13.34)
kщetrakщetraj¤ayorevamantaraь j¤аnacakщuща |
bhеtaprakзtimokщaь ca ye viduryаnti te param || (13.35)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
kщetrakщetraj¤avibhаgayogo nаma trayodaчo'dhyаyaю
14
atha caturdaчo' dhyаyaю
(guхatrayavibhаgayogaю)
чrгbhagavаnuvаca:
paraь bhеyaю pravakщyаmi j¤аnаnаь j¤аnamuttamam |
yajj¤аtvа munayaю sarve parаь siddhimito gatаю || (14.01)
idaь j¤аnamupачritya mama sаdharmyamаgatаю |
sarge'pi nopajаyante pralaye na vyathanti ca || (14.02)
mama yonirmahad brahma tasmingarbhaь dadhаmyaham |
saьbhavaю sarvabhеtаnаь tato bhavati bhаrata || (14.03)
sarvayoniщu kaunteya mеrtayaю saьbhavanti yаю |
tаsаь brahma mahadyonirahaь bгjapradaю pitа || (14.04)
sattvaь rajastama iti guхаю prakзtisambhavаю |
nibadhnanti mahаbаho dehe dehinamavyayam || (14.05)
tatra sattvaь nirmalatvаtprakачakamanаmayam |
sukhasaпgena badhnаti j¤аnasaпgena cаnagha || (14.06)
rajo rаgаtmakaь viddhi tзщхаsaпgasamudbhavam |
tannibadhnаti kaunteya karmasaпgena dehinam || (14.07)
tamastvaj¤аnajaь viddhi mohanaь sarvadehinаm |
pramаdаlasyanidrаbhistannibadhnаti bhаrata || (14.08)
sattvaь sukhe sa¤jayati rajaю karmaхi bhаrata |
j¤аnamаvзtya tu tamaю pramаde sa¤jayatyuta || (14.09)
rajastamaчcаbhibhеya sattvaь bhavati bhаrata |
rajaю sattvaь tamaчcaiva tamaю sattvaь rajastathа || (14.10)
sarvadvаreщu dehe'sminprakачa upajаyate |
j¤аnaь yadа tadа vidyаdvivзddhaь sattvamityuta || (14.11)
lobhaю pravзttirаrambhaю karmaхаmaчamaю spзhа |
rajasyetаni jаyante vivзddhe bharatarщabha || (14.12)
aprakачo'pravзttiчca pramаdo moha eva ca |
tamasyetаni jаyante vivзddhe kurunandana || (14.13)
yadа sattve pravзddhe tu pralayaь yаti dehabhзt |
tadottamavidаь lokаnamalаnpratipadyate || (14.14)
rajasi pralayaь gatvа karmasaпgiщu jаyate |
tathа pralгnastamasi mеуhayoniщu jаyate || (14.15)
karmaхaю sukзtasyаhuю sаttvikaь nirmalaь phalam |
rajasastu phalaь duюkhamaj¤аnaь tamasaю phalam || (14.16)
sattvаtsaьjаyate j¤аnaь rajaso lobha eva ca |
pramаdamohau tamaso bhavato'j¤аnameva ca || (14.17)
еrdhvaь gacchanti sattvasthа madhye tiщсhanti rаjasаю |
jaghanyaguхavзttisthа adho gacchanti tаmasаю || (14.18)
nаnyaь guхebhyaю kartаraь yadа draщсаnupaчyati |
guхebhyaчca paraь vetti madbhаvaь so'dhigacchati || (14.19)
guхаnetаnatгtya trгndehг dehasamudbhavаn |
janmamзtyujarаduюkhairvimukto'mзtamaчnute || (14.20)
arjuna uvаca:
kairliпgaistrгnguхаnetаnatгto bhavati prabho |
kimаcаraю kathaь caitаьstrгnguхаnativartate || (14.21)
чrгbhagavаnuvаca:
prakачaь ca pravзttiь ca mohameva ca pахуava |
ta dveщсi saьpravзttаni na nivзttаni kапkщati || (14.22)
udаsгnavadаsгno guхairyo na vicаlyate |
guха vartanta ityeva yo'vatiщсhati neпgate || (14.23)
samaduюkhasukhaю svasthaю samaloщсачmakаьcanaю |
tulyapriyаpriyo dhгrastulyanindаtmasaьstutiю || (14.24)
mаnаpamаnayostulyastulyo mitrаripakщayoю |
sarvаrambhaparityаgг guхаtгtaю sa ucyate || (14.25)
mаь ca yo'vyabhicаreхa bhaktiyogena sevate |
sa guхаnsamatгtyaitаnbrahmabhеyаya kalpate || (14.26)
brahmaхo hi pratiщсhаhamamзtasyаvyayasya ca |
чачvatasya ca dharmasya sukhasyaikаntikasya ca || (14.27)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
guхatrayavibhаgayogo nаma caturdaчo'dhyаyaю
15
atha paьcadaчo' dhyаyaю
(puruщottamayogaю)
чrгbhagavаnuvаca:
еrdhvamеlamadhaючаkhamaчvatthaь prаhuravyayam |
chandаьsi yasya parхаni yastaь veda sa vedavit || (15.01)
adhaчcordhvaь prasзtаstasya чаkhа
guхapravзddhа viщayapravаlаю |
adhaчca mеlаnyanusaьtatаni
karmаnubandhгni manuщyaloke || (15.02)
na rеpamasyeha tathopalabhyate
nаnto na cаdirna ca saьpratiщсhа |
aчvatthamenaь suvirеуhamеlaь
asaпgaчastreхa dзуhena chittvа || (15.03)
tataю padaь tatparimаrgitavyaь
yasmingatа na nivartanti bhеyaю |
tameva cаdyaь puruщaь prapadye |
yataю pravзttiю prasзtа purахг || (15.04)
nirmаnamohа jitasaпgadoща
adhyаtmanityа vinivзttakаmаю |
dvandvairvimuktаю sukhaduюkhasaьj¤aiю
gacchantyamеуhаю padamavyayaь tat || (15.05)
na tadbhаsayate sеryo na чaчапko na pаvakaю |
yadgatvа na nivartaьte taddhаma paramaь mama || (15.06)
mamaivаьчo jгvaloke jгvabhеtaю sanаtanaю |
manaющaщсhаnгndriyахi prakзtisthаni karщati || (15.07)
чarгraь yadavаpnoti yaccаpyutkrаmatгчvaraю |
gзhitvaitаni saьyаti vаyurgaьdhаnivачayаt || (15.08)
чrotraь cakщuю sparчanaь ca rasanaь ghrахameva ca |
adhiщсhаya manaчcаyaь viщayаnupasevate || (15.09)
utkrаmantaь sthitaь vа'pi bhuьjаnaь vа guхаnvitam |
vimеуhа nаnupaчyanti paчyanti j¤аnacakщuщaю || (15.10)
yatanto yoginaчcainaь paчyantyаtmanyavasthitam |
yatanto'pyakзtаtmаno nainaь paчyaьtyacetasaю || (15.11)
yadаdityagataь tejo jagadbhаsayate'khilam |
yaccandramasi yaccаgnau tattejo viddhi mаmakam || (15.12)
gаmаviчya ca bhеtаni dhаrayаmyahamojasа |
puщхаmi cauщadhгю sarvаю somo bhеtvа rasаtmakaю || (15.13)
ahaь vaiчvаnaro bhеtvа prахinаь deham ачritaю |
prах'аpаna-samаyuktaю pacаmy annaь catur-vidham || (15.14)
sarvasya cаhaь hзdi sanniviщсo
mattaю smзtirj¤аnamapohanaьca |
vedaiчca sarvairahameva vedyo
vedаntakзdvedavideva cаham || (15.15)
dvаvimau puruщau loke kщaraчcаkщara eva ca |
kщaraю sarvахi bhеtаni kесastho'kщara ucyate || (15.16)
uttamaю puruщastvanyaю paramаtmetyudhаhзtaю |
yo lokatrayamаviчya bibhartyavyaya гчvaraю || (15.17)
yasmаtkщaramatгto'hamakщarаdapi cottamaю |
ato'smi loke vedeca prathitaю puruщottamaю || (15.18)
yo mаmevamasaьmеуho jаnаtipuruщottamam |
sa sarvavidbhajati mаь sarvabhаvena bhаrata || (15.19)
iti guhyatamaь чаstramidamuktaь mayа'nagha |
etatbuddhvа buddhimаnsyаtkзtakзtyaчca bhаrata || (15.20)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjuna saьvаde
puruщottamayogo nаma paьcadaчo'dhyаyaю
16
atha щoуaчo' dhyаyaю
(daivаsurasaьpadvibhаgayogaю)
чrгbhagavаnuvаca:
abhayaь sattvasaьчuddhirj¤аnayogavyavasthitiю |
dаnaь damaчca yaj¤aчca svаdhyаyastapa аrjavam || (16.01)
ahiьsа satyamakrodhastyаgaю чаntirapaiчunam |
dayа bhеteщvaloluptvaь mаrdavaь hrгracаpalam || (16.02)
tejaю kщamа dhзtiю чaucamadroho nаtimаnitа |
bhavanti saьpadaь daivгmabhijаtasya bhаrata || (16.03)
dambho darpo'bhimаnaчca krodhaю pаruщyameva ca |
aj¤аnaь cаbhijаtasya pаrtha saьpadamаsurгm || (16.04)
daivг saьpadvimokщаya nibandhаyаsurг matа |
mа чucaю saьpadaь daivгmabhijаto'si pахуava || (16.05)
dvau bhеtasargau loke'smindaiva аsura eva ca |
daivo vistaraчaю prokta аsuraь pаrtha me чзхu || (16.06)
pravзttiь ca nivзttiь ca janа na vidurаsurаю |
na чaucaь nаpi cаcаro na satyaь teщu vidyate || (16.07)
asatyamapratiщсhaь te jagadаhuranгчvaram |
aparasparasaьbhеtaь kimanyatkаmahaitukam || (16.08)
etаь dзщсimavaщсabhya naщсаtmаno'lpabuddhayaю |
prabhavantyugrakarmахaю kщayаya jagato'hitаю || (16.09)
kаmamачritya duщpеraь dambhamаnamadаnvitаю |
mohаdgзhгtvаsadgrаhаnpravartante'чucivratаю || (16.10)
cintаmaparimeyаь ca pralayаntаmupачritаю |
kаmopabhogaparamа etаvaditi niчcitаю || (16.11)
ачаpачaчatairbaddhаю kаmakrodhaparаyaхаю |
гhante kаmabhogаrthamanyаyenаrthasaьcayаn || (16.12)
idamadya mayа labdhamimaь prаpsye manoratham |
idamastгdamapi me bhaviщyati punardhanam || (16.13)
asau mayа hataю чatrurhaniщye cаparаnapi |
гчvaro'hamahaь bhogг siddho'haь balavаnsukhг || (16.14)
ауhyo'bhijanavаnasmi ko'nyosti sadзчo mayа |
yakщye dаsyаmi modiщya ityaj¤аnavimohitаю || (16.15)
anekacittavibhrаntа mohajаlasamаvзtаю |
prasaktаю kаmabhogeщu patanti narake'чucau || (16.16)
аtmasaьbhаvitаю stabdhа dhanamаnamadаnvitаю |
yajante nаmayaj¤aiste dambhenаvidhipеrvakam || (16.17)
ahaьkаraь balaь darpaь kаmaь krodhaь ca saьчritаю |
mаmаtmaparadeheщu pradviщanto'bhyasеyakаю || (16.18)
tаnahaь dviщataю krurаnsaьsаreщu narаdhamаn |
kщipаmyajasramaчubhаnаsurгщveva yoniщu || (16.19)
аsurгь yonimаpannа mеуhа janmanijanmani |
mаmaprаpyaiva kaunteya tato yаntyadhamаь gatim || (16.20)
trividhaь narakasyedaь dvаraь nачanamаtmanaю |
kаmaю krodhastathа lobhastasmаdetattrayaь tyajet || (16.21)
etairvimuktaю kaunteya tamodvаraistribhirnaraю |
аcaratyаtmanaю чreyastato yаti parаь gatim || (16.22)
yaю чаstravidhimutsзjya vartate kаmakаrataю |
na sa siddhimavаpnoti na sukhaь na parаь gatim || (16.23)
tasmаcchаstraь pramахaь te kаryаkаryavyavasthitau |
j¤аtvа чаstravidhаnoktaь karma kartumihаrhasi || (16.24)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
daivаsurasaьpadvibhаgayogo nаma щoуaчo'dhyаyaю
17
atha saptadaчo' dhyаyaю
(чraddhаtrayavibhаgayogaю)
arjuna uvаca:
ye чаstravidhimutsзjya yajante чraddhayаnvitаю |
teщаь niщсhа tu kа kзщхa sattvamаho rajastamaю || (17.01)
чrгbhagavаnuvаca:
trividhа bhavati чraddhа dehinаь sа svabhаvajа |
sаttvikг rаjasг caiva tаmasг ceti tаь чзхu || (17.02)
sattvаnurеpа sarvasya чraddhа bhavati bhаrata |
чraddhаmayo'yaь puruщo yo yacchraddhaю sa eva saю || (17.03)
yajante sаttvikа devаnyakщarakщаьsi rаjasаю |
pretаnbhеtagaхаьчcаnye yajante tаmasа janаю || (17.04)
aчаstravihitaь ghoraь tapyante ye tapo janаю |
dambhаhaьkаrasaьyuktаю kаmarаgabalаnvitаю || (17.05)
karщayantaю чarгrasthaь bhеtagrаmamacetasaю |
mаь caivаntaючarгrasthaь tаnviddhyаsuraniчcayаn || (17.06)
аhаrastvapi sarvasya trividho bhavati priyaю |
yaj¤astapastathа dаnaь teщаь bhedamimaь чзхu || (17.07)
аyuюsattvabalаrogyasukhaprгtivivardhanаю |
rasyаю snigdhаю sthirа hзdyа аhаrаю sаttvikapriyаю || (17.08)
kaсvamlalavaхаtyuщхatгkщхarеkщavidаhinaю |
аhаrа rаjasasyeщса duюkhaчokаmayapradаю || (17.09)
yаtayаmaь gatarasaь pеti paryuщitaь ca yat |
ucchiщсamapi cаmedhyaь bhojanaь tаmasapriyam || (17.10)
aphalапkщibhiryaj¤o vidhidзщсo ya ijyate |
yaщсavyameveti manaю samаdhаya sa sаttvikaю || (17.11)
abhisaьdhаya tu phalaь dambhаrthamapi caiva yat |
ijyate bharataчreщсha taь yaj¤aь viddhi rаjasam || (17.12)
vidhihгnamasзщсаnnaь mantrahгnamadakщiхam |
чraddhаvirahitaь yaj¤aь tаmasaь paricakщate || (17.13)
devadvijaguruprаj¤apеjanaь чaucamаrjavam |
brahmacaryamahiьsа ca чаrгraь tapa ucyate || (17.14)
anudvegakaraь vаkyaь satyaь priyahitaь ca yat |
svаdhyаyаbhyasanaь caiva vапmayaь tapa ucyate || (17.15)
manaю prasаdaю saumyatvaь maunamаtmavinigrahaю |
bhаvasaьчuddhirityetattapo mаnasamucyate || (17.16)
чraddhayа parayа taptaь tapastattrividhaь naraiю |
aphalаkапkщibhiryuktaiю sаttvikaь paricakщate || (17.17)
satkаramаnapеjаrthaь tapo dambhena caiva yat |
kriyate tadiha proktaь rаjasaь calamadhruvam || (17.18)
mеуhagrаheхаtmano yatpгуayа kriyate tapaю |
parasyotsаdanаrthaь vа tattаmasamudаhзtam || (17.19)
dаtavyamiti yaddаnaь dгyate'nupakаriхe |
deчe kаle ca pаtre ca taddаnaь sаttvikaь smзtam || (17.20)
yattu prattyupakаrаrthaь phalamuddiчya vа punaю |
dгyate ca parikliщсaь taddаnaь rаjasaь smзtam || (17.21)
adeчakаle yaddаnamapаtrebhyaчca dгyate |
asatkзtamavaj¤аtaь tattаmasamudаhзtam || (17.22)
OMtatsaditi nirdeчo brahmaхastrividhaю smзtaю |
brаhmaхаstena vedачca yaj¤ачca vihitаю purа || (17.23)
tasmаdomityudаhзtya yaj¤adаnatapaюkriyаю |
pravartante vidhаnoktаю satataь brahmavаdinаm || (17.24)
tadityanabhisaьdhаya phalaь yaj¤atapaюkriyаю |
dаnakriyачca vividhаю kriyante mokщakапkщibhiю || (17.25)
sadbhаve sаdhubhаve ca sadityetatprayujyate |
praчaste karmaхi tathа sacchabdaю pаrtha yujyate || (17.26)
yaj¤e tapasi dаne ca sthitiю saditi cocyate |
karma caiva tadarthгyaь sadityevаbhidhгyate || (17.27)
aчraddhayа hutaь dattaь tapastaptaь kзtaь ca yat |
asadityucyate pаrtha na ca tatprepya no iha || (17.28)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
чraddhаtrayavibhаgayogo nаma saptadaчo'dhyаyaю
18
athащсаdaчo' dhyаyaю
(mokщasaьnyаsayogaю)
arjuna uvаca:
saьnyаsasya mahаbаho tattvamicchаmi veditum |
tyаgasya ca hзщгkeчa pзthakkeчiniщеdana || (18.01)
чrгbhagavаnuvаca:
kаmyаnаь karmaхаь nyаsaь saьnyаsaь kavayo viduю |
sarvakarmaphalatyаgaь prаhustyаgaь vicakщaхаю || (18.02)
tyаjyaь doщavadityeke karma prаhurmanгщiхaю |
yaj¤adаnatapaюkarma na tyаjyamiti cаpare || (18.03)
niчcayaь чзхu me tatra tyаge bharatasattama |
tyаgo hi puruщavyаghra trividhaю samprakгrtitaю || (18.04)
yaj¤adаnatapaюkarma na tyаjyaь kаryameva tat |
yaj¤o dаnaь tapaчcaiva pаvanаni manгщiхаm || (18.05)
etаnyapi tu karmахi saпgaь tyaktvа phalаni ca |
kartavyаnгti me pаrtha niчcitaь matamuttamam || (18.06)
niyatasya tu saьnyаsaю karmaхo nopapadyate |
mohаttasya parityаgastаmasaю parikгrtitaю || (18.07)
duюkhamityeva yatkarma kаyakleчabhayаttyajet |
sa kзtvа rаjasaь tyаgaь naiva tyаgaphalaь labhet || (18.08)
kаryamityeva yatkarma niyataь kriyate'rjuna |
saпgaь tyaktvа phalaь caiva sa tyаgaю sаttviko mataю || (18.09)
na dveщсyakuчalaь karma kuчale nаnuщajjate |
tyаgг sattvasamаviщсo medhаvг chinnasaьчayaю || (18.10)
na hi dehabhзtа чakyaь tyaktuь karmахyaчeщataю |
yastu karmaphalatyаgг sa tyаgгtyabhidhгyate || (18.11)
aniщсamiщсaь miчraь ca trividhaь karmaхaю phalam |
bhavatyatyаginаь pretya na tu saьnyаsinаь kvacit || (18.12)
paьcaitаni mahаbаho kаraхаni nibodha me |
sапkhye kзtаnte proktаni siddhaye sarvakarmaхаm || (18.13)
adhiщсhаnaь tathа kartа karaхaь ca pзthagvidham |
vividhачca pзthakceщса daivaь caivаtra paьcamam || (18.14)
чarгravапmanobhiryatkarma prаrabhate naraю |
nyаyyaь vа viparгtaь vа paьcaite tasya hetavaю || (18.15)
tatraivaь sati kartаramаtmаnaь kevalaь tu yaю |
paчyatyakзtabuddhitvаnna sa paчyati durmatiю || (18.16)
yasya nаhaьkзto bhаvo buddhiryasya na lipyate |
hatvа'pi sa imаьl lokаn na hanti na nibadhyate || (18.17)
j¤аnaь j¤eyaь parij¤аtа trividhа karmacodanа |
karaхaь karma karteti trividhaю karmasaьgrahaю || (18.18)
j¤аnaь karma ca kartаca tridhaiva guхabhedataю |
procyate guхasaпkhyаne yathаvacchзхu tаnyapi || (18.19)
sarvabhеteщu yenaikaь bhаvamavyayamгkщate |
avibhaktaь vibhakteщu tajj¤аnaь viddhi sаttvikam || (18.20)
pзthaktvena tu yajj¤аnaь nаnаbhаvаnpзthagvidhаn |
vetti sarveщu bhеteщu tajj¤аnaь viddhi rаjasam || (18.21)
yattu kзtsnavadekasminkаrye saktamahaitukam |
atattvаrthavadalpaь ca tattаmasamudаhзtam || (18.22)
niyataь saпgarahitamarаgadveщataю kзtam |
aphalaprepsunа karma yattatsаttvikamucyate || (18.23)
yattu kаmepsunа karma sаhaьkаreхa vа punaю |
kriyate bahulаyаsaь tadrаjasamudаhзtam || (18.24)
anubandhaь kщayaь hiьsаmanapekщya ca pauruщam |
mohаdаrabhyate karma yattattаmasamucyate || (18.25)
muktasaпgo'nahaьvаdг dhзtyutsаhasamanvitaю |
siddhyasiddhyornirvikаraю kartа sаttvika ucyate || (18.26)
rаgг karmaphalaprepsurlubdho hiьsаtmako'чuciю |
harщaчokаnvitaю kartа rаjasaю parikгrtitaю || (18.27)
ayuktaю prаkзtaю stabdhaю чaсho naiщkзtiko'lasaю |
viщаdг dгrghasеtrг ca kartа tаmasa ucyate || (18.28)
buddherbhedaь dhзteчcaiva guхatastrividhaь чзхu |
procyamаnamaчeщeхa pзthaktvena dhanaьjaya || (18.29)
pravзttiь ca nivзttiь ca kаryаkаrye bhayаbhaye |
bandhaь mokщaь ca yа vetti buddhiю sа pаrtha sаttvikг || (18.30)
yayа dharmamadharmaь ca kаryaь cаkаryameva ca |
ayathаvatprajаnаti buddhiю sа pаrtha rаjasг || (18.31)
adharmaь dharmamiti yа manyate tamasаvзtа |
sarvаrthаnviparгtаьчca buddhiю sа pаrtha tаmasг || (18.32)
dhзtyа yayа dhаrayate manaюprахendriyakriyаю |
yogenаvyabhicаriхyа dhзtiю sа pаrtha sаttvikг || (18.33)
yayа tu dharmakаmаrthаndhзtyа dhаrayate'rjuna |
prasaпgena phalаkапkщг dhзtiю sа pаrtha rаjasг || (18.34)
yayа svapnaь bhayaь чokaь viщаdaь madameva ca |
na vimuьcati durmedhа dhзtiю sа pаrtha tаmasг || (18.35)
sukhaь tvidаnгь trividhaь чзхu me bharatarщabha |
abhyаsаdramate yatra duюkhаntaь ca nigacchati || (18.36)
yattadagre viщamiva pariхаme'mзtopamam |
tatsukhaь sаttvikaь proktamаtmabuddhiprasаdajam || (18.37)
viщayendriyasaьyogаdyattadagre'mзtopamam |
pariхаme viщamiva tatsukhaь rаjasaь smзtam || (18.38)
yadagre cаnubandhe ca sukhaь mohanamаtmanaю |
nidrаlasyapramаdotthaь tattаmasamudаhзtam || (18.39)
na tadasti pзthivyаь vа divi deveщu vа punaю |
sattvaь prakзtijairmuktaь yadebhiю syаttribhirguхaiю || (18.40)
brаhmaхakщatriyaviчаь чеdrахаь ca paraьtapa |
karmахi pravibhaktаni svabhаvaprabhavairguхaiю || (18.41)
чamo damastapaю чaucaь kщаntirаrjavameva ca |
j¤аnaь vij¤аnamаstikyaь brahmakarma svabhаvajam || (18.42)
чauryaь tejo dhзtirdаkщyaь yuddhe cаpyapalаyanam |
dаnamгчvarabhаvaчca kщаtraь karma svabhаvajam || (18.43)
kзщigaurakщyavахijyaь vaiчyakarma svabhаvajam |
paricaryаtmakaь karma чеdrasyаpi svabhаvajam || (18.44)
sve sve karmaхyabhirataю saьsiddhiь labhate naraю |
svakarmanirataю siddhiь yathа vindati tacchзхu || (18.45)
yataю pravзttirbhеtаnаь yena sarvamidaь tatam |
svakarmaха tamabhyarcya siddhiь vindati mаnavaю || (18.46)
чreyаnsvadharmo viguхaю paradharmаtsvanuщсhitаt |
svabhаvaniyataь karma kurvannаpnoti kilbiщam || (18.47)
sahajaь karma kaunteya sadoщamapi na tyajet |
sarvаrambhа hi doщeхa dhеmenаgnirivаvзtаю || (18.48)
asaktabuddhiю sarvatra jitаtmа vigataspзhaю |
naiщkarmyasiddhiь paramаь saьnyаsenаdhigacchati || (18.49)
siddhiь prаpto yathа brahma tathаpnoti nibodha me |
samаsenaiva kaunteya niщсhа j¤аnasya yа parа || (18.50)
buddhyа viчuddhayа yukto dhзtyаtmаnaь niyamya ca |
чabdаdгnviщayаьstyaktvа rаgadveщau vyudasya ca || (18.51)
viviktasevг laghvачг yatavаkkаyamаnasaю |
dhyаnayogaparo nityaь vairаgyaь samupачritaю || (18.52)
ahaьkаraь balaь darpaь kаmaь krodhaь parigraham |
vimucya nirmamaю чаnto brahmabhеyаya kalpate || (18.53)
brahmabhеtaю prasannаtmа na чocati na kапkщati |
samaю sarveщu bhеteщu madbhaktiь labhate parаm || (18.54)
bhaktyа mаmabhijаnаti yаvаnyaчcаsmi tattvataю |
tato mаь tattvato j¤аtvа viчate tadanaьtaram || (18.55)
sarvakarmахyapi sadа kurvахo madvyapачrayaю |
matprasаdаdavаpnoti чачvataь padamavyayam || (18.56)
cetasа sarvakarmахi mayi saьnyasya matparaю |
buddhiyogamupачritya maccittaю satataь bhava || (18.57)
maccittaю sarvadurgахi matprasаdаttariщyasi |
atha cettvamahaьkаrаnna чroщyasi vinaпkщyasi || (18.58)
yadahaьkаramачritya na yotsya iti manyase |
mithyaiщa vyavasаyaste prakзtistvаь niyokщyati || (18.59)
svabhаvajena kaunteya nibaddhaю svena karmaха |
kartuь necchasi yanmohаtkariщyasyavaчopi tat || (18.60)
гчvaraю sarvabhеtаnаь hзddeчe'rjuna tiщсhati |
bhrаmayansarvabhеtаni yantrаrеуhаni mаyayа || (18.61)
tameva чaraхaь gaccha sarvabhаvena bhаrata |
tatprasаdаtparаь чаntiь sthаnaь prаpsyasi чачvatam || (18.62)
iti te j¤аnamаkhyаtaь guhyаdguhyataraь mayа |
vimзчyaitadaчeщeхa yathecchasi tathа kuru || (18.63)
sarvaguhyatamaь bhеyaю чзхu me paramaь vacaю |
iщсo'si me dзуhamiti tato vakщyаmi te hitam || (18.64)
manmanа bhava madbhakto madyаjг mаь namaskuru |
mаmevaiщyasi satyaь te pratijаne priyo'si me || (18.65)
sarvadharmаnparityajya mаmekaь чaraхaь vraja |
ahaь tvаь sarvapаpebhyo mokщyayiщyаmi mа чucaю || (18.66)
idaь te nаtapaskаya nаbhaktаya kadаcana |
na cачuчrещave vаcyaь na ca mаь yo'bhyasеyati || (18.67)
ya idaь paramaь guhyaь madbhakteщvabhidhаsyati |
bhaktiь mayi parаь kзtvа mаmevaiщyatyasaьчayaю || (18.68)
na ca tasmаnmanuщyeщu kaчcinme priyakзttamaю |
bhavitа na ca me tasmаdanyaю priyataro bhuvi || (18.69)
adhyeщyate ca ya imaь dharmyaь saьvаdamаvayoю |
j¤аnayaj¤ena tenаhamiщсaю syаmiti me matiю || (18.70)
чraddhаvаn anasеyaч ca чзхuyаd api yo naraю |
so'pi muktaю чubhаn lokаn prаpnuyаt puхya-karmaхаm || (18.71)
kaccid etac chrutaь pаrtha tvay'aik'аgreхa cetasа |
kaccid aj¤аna-saьmohaю pranaщсas te dhanaьjaya || (18.72)
arjuna uvаca:
naщсo mohaю smзtir labdhа tvat-prasаdаn mayа'cyuta |
sthito'smi gata-saьdehaю kariщye vacanaь tava || (18.73)
sa¤jaya uvаca:
ity ahaь vаsudevasya pаrthasya ca mahаtmanaю |
saьvаdam imam aчrauщam adbhutaь roma-harщaхam || (18.74)
vyаsa-prasаdаc chrutavаn etad guhyam ahaь param |
yogaь yogeчvarаt kзщхаt sаkщаt kathayataю svayam || (18.75)
rаjan saьsmзtya-saьsmзtya saьvаdam imam adbhutam |
keчav'аrjunayoю puхyaь hзщyаmi ca muhur-muhuю || (18.76)
tac ca saьsmзtya-saьsmзtya rеpamatyadbhutaь hareю |
vismayo me mahаnrаjanhзщyаmi ca punaю punaю || (18.77)
yatra yogeчvaraю kзщхo yatra pаrtho dhanurdharaю |
tatra чrгrvijayo bhеtirdhruvа nгtirmatirmama || (18.78)
OM tatsaditi чrгmad bhagavadgгtаsеpaniщatsu
brahmavidyаyаь yogaчаstre чrгkзщхаrjunasaьvаde
mokщasaьnyаsayogo nаma aщсаdaчo'dhyаyaю
In order to see properly this text you have to download and install this
Roman Sanskrit font
.